مبانی هنر در شرق و غرب
سینما: هنر تکنولوژیک
قسمت اول
سینما به مثابه هنر تکنولوژیک با پیدایی تکنولوژی جدید پدید آمد. تفکر تکنیکی از قرن 16 و 17 رسما از سوی گالیله و سپس دکارت در رساله «گفتار در روش درست راه بردن عقل» پذیرفته شد، و از این پس تولید ماشین ها با مکانیسم خاص ریاضی توسعه یافت. قرن نوزده، تولید صنعتی با ورود به عصر انقلاب ماشینی به تولید انبوه رسید. در این مرحله نیروی ماشین جانشین کار انسانی شد. بر اساس این مدل صدها و هزاران کالا تولید شد.
مواجه شرق با نیهیلیسم غرب| ژاپن، چین، هند و ایران چهار تمدن کهن و بزرگ آسیایی اسیر حوالت تاریخی نیست انگاری (نیهیلیسم) غرب شده اند. در این میان ژاپن با پشت سر نهادن تفکر معنوی و سنتی خود و تقلیل آن به تفکر حسابگرانه و سودگرانه مدرن توانسته است در تاریخ جدید، رقیب کشورهای صنعتی برتر جهان گردد.
چین و هند در پس ژاپن در نیل به دموکراسی و تکنولوژی که دو ساحت بیرونی نیست انگاری (نیهیلیسم) و غرب زدگی اند، با برهوت صنعتی غرب کورس رقابت بسته اند.
خدا و انسان در هنر اسلامی و هنر غربی
خدایی که در هنر غربی به تصویر کشیده می شود، خدایی است به شدت تعینی و ملموس که به راحتی می شود او را با حواس انسان درک کرد. این خصوصیات خدا و این شکل از خدا را می توان در طول تمام تاریخ هنر غرب مشاهده کرد: از خدایان انسان مانند یونان باستان در متون کهن همچون ایلیاد و ادیسه هومر گرفته تا خدایانِ زمینیِ انسانِ غربی عصر حاضر که در هنر فیلم سازی هالیوود، نقاشی مدرن و پست مدرن و حتی ادبیات عصر حاضر همچون رمان ها نمود تمام و کمالی یافته است.
در واقع در هنر غرب انسان در مرکز قرار می گیرد و به جای خدا می نشیند و همچون او به تفکر بر می خیزد. انسانی که می تواند همچون خدا خلق کند، نابود کند، و عالم هستی را به مقتضای میل خود درآورد. بدون آنکه چیزی محدودش کند. به عبارتی ذات و ماهیت هنر غربی انسان محوری از یک طرف و از طرف دیگر خدا ستیزی است.
بقیه متن در «ادامه مطلب»
(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)
لیبرالیسم فرهنگی
فردگرایی
(قسمت سوم)
فردگرایی، در اومانیسم و انسان مداری- که هسته اصلی فرهنگ لیبرالی را تشکیل می دهد- ریشه دارد. در این تفکر، فرد انسانی در عمل به خواسته ها و آرزوهای خود، به حدی آزاد است که قانون های اخلاقی نیز به سازگاری با آرزوها و اعمال او ملزم خواهند بود.
سیر مطالعاتی پیشنهادی:
مطالب پیشنهادی:
تکنوپولی: تسلیم فرهنگی به تکنولوژی
آمریکا شناسی: تبعیض نژادی در آمریکا
آمریکا شناسی: آمریکا آنگونه که هست
آمریکا شناسی: توتالیتاریسم لیبرال در آمریکا (قسمت اول)
آمریکا شناسی: توتالیتاریسم لیبرال در آمریکا (قسمت دوم)
آمریکا شناسی: دموکراسی در آمریکا: مالکیت و آزادی بیان در آمریکا
مولفه های اجتناب ناپذیر مدرنیته
بقیه متن در «ادامه مطلب»
(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)
جایگاه انسان در فلسفه اسلامی و فلسفه غرب
(قسمت اول)
با پیدایش تئوری های علمی و نظریات دانشمندانی چون گالیله و کپلر مرکزیت زمین به افسانه تبدیل شد. زمین مرکز نیست، بنابراین انسان هم در مرکز عالم زندگی نمی کند و اشرف موجودات هم نیست. هر اندازه انسان در نحله های فکری گذشته بزرگ تلقی می شد، بعد از پیدایش این نوع تفکر، انسان کوچک و کوچک تر شد. یعنی انسان موجود ضعیفی شد که در یک کره بسیار ضعیف و ناتوان در جوّ لایتناهی دارد می چرخد و این فرضیه علمی در مسئله فضا و جو و هیئت بود البته باید توجه داشت که این نظریات در تاریخ معرفت اثر فراوانی داشته است.
سیر مطالعاتی پیشنهادی:
مطالب پیشنهادی:
غرب شناسی: نگاه انسان مدرن به عالم
زادگاه فلسفه در اندیشه شیخ شهاب الدین سهروردی (شیخ اشراق)
آیا وظیفه فلسفه پاسخگویی به نیازهای امروز بشر نیست؟
فلسفه اسلامی: ابن سینا و ارسطو
بقیه متن در «ادام مطلب»
(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)
لیبرالیسم فرهنگی
(قسمت دوم)
الکساندر سولژنیستین می گوید:
«اومانیسم، انسان را خود مختار دانست و شر فطری او را نادیده گرفت؛ برای انسان هیچ هدفی جز بهورزی روی زمین معین نکرد و در پایه های تمدن غرب، گرایش خطرناکی را پی ریخت»
حاصل کار اندیشمندان لیبرال در ترویج اومانیسم برای غربی ها، یک دوره فساد بود. به دنبال رواج اومانیسم ، معنویت و قداست از عرصه های گوناگون علمی، فکری و هنری محو شد، و هنرمندان اومانیست خصوصی ترین مسائل جنسی و نفسانی را در مجسمه سازی و نقاشی و رمان به عنوان هنر عرضه کردند.
بر اساس نظر شهید بهشتی، لیبرالیسم تنها منبع شناخت را در انسان انگاری خود اومانیسم، عقل می داند و برای اصالت وحی به عنوان منشاء مستقل معرفت و آگاهی، جایگاهی ندارد. نفی حقیقت ماورایی و معارف وحیانی از سوی اومانیست ها و لیبرال ها در غرب نیز با مخالفت هایی رو به رو شد. جریان هنری نیومن در انتقاد از رویکرد و مواجهه لیبرالیسم با حقیقت می گوید:
«از نظر من لیبرالیسم، آزادی دروغین اندیشه است. یا اندیشیدن در مورد مسائلی که به دلیل ساختمان ذهن بشر، اندیشه راه به جایی نمی برد و بنابراین موردی ندارد»
سیر مطالعاتی پیشنهادی:
مطالب پیشنهادی:
غرب شناسی: نگاه انسان مدرن به عالم
اومانیسم یا انسان محوری: وقتی در غرب انسان، خدا می شود
جاهلیت مدرن: غرب و جهان در عصر جاهلیت مدرن
غرب شناسی: تاریخ غرب مدرن: رنسانس و غرب مدرن
آمریکا شناسی: توتالیتاریسم لیبرال در آمریکا
(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)
لیبرالیسم فرهنگی
پایه و اساس لیبرالیسم فرهنگی را اومانیسم و فردگرایی تشکیل می دهد. لیبرالیسم خواهان درجاتی از آزادی در برابر تسلط یا هدایت دولت و یا هر موسسه دیگر است که تهدید کننده آزادی بشر باشد. لیبرالیسم که خود از مولفه های مدرنیسم است، در نظر و عمل از پروتستانتیسم- نهضت اصلاح دین- در قرن 16 میلادی بسیار کمک گرفته است.
عناصر اصلی تفکر لیبرالیستی عبارتند از: تکیه بر عقل، بدون در نظر گرفتن وحی؛ آزادی مبتنی بر فردگرایی (اومانیسم)؛ تساهل و تسامح با رویکرد نسبی گرایی مدرن. لیبرالیست ها درباره آزادی معتقدند که وحدت دین برای تنظیم مصالح جامعه ضروری نیست و قانون باید عهده دار آزادی عقیده باشد. آزادی خواهی لیبرالیستی تا جایی پیش می رود که مرزهای دین را در می نوردد و انسان مدرن را برای تکلیف گریزی و بی قیدی نسبت به آموزه های دینی محق می پندارد. از این رو، لیبرالیسم حاکمیت الهی را در جهان نمی پذیرد.
مطالب پیشنهادی:
آمریکا: نظام سکولار یا نظام دینی؟
اومانیسم یا انسان محوری: وقتی در غرب انسان، خدا می شود.
بقیه متن در «ادامه مطلب»
(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)
قشریت و تحجّر
قشریت غربی و تحجّر دینی
شک نیست که یکی از مسائل بزرگ ما قشریت و تحجّر است؛ اما به بهانه مقابله با قشریت بلای خطرناک تری به جان ما افتاده است. کسانی می خواهند با توسل به قشریت غربی، تحجر دینی را دفع کنند. ولی با قشرِ چیزی که غیر دین است هیچ نوع قشریت را نمی توان علاج کرد. اگر ماده نیست انگاری و سوفیسم در قالب و قشر دین ریخته شود، لُبّ و باطن و حتی قشر را تباه می کند.
بقیه متن در «ادامه مطلب»
(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)
ژاپن، چین، هند و ایران چهار تمدن کهن و بزرگ آسیایی اسیر حوالت تاریخی نیست انگاری غرب شده اند. در این میان ژاپن با پشت سر نهادن تفکر معنوی و سنتی خود و تقلیل آن به تفکر حسابگرانه و سودگرانه مدرن توانسته است در تاریخ جدید رقیب کشورهای صنعتی برتر جهان گردد.
چین و هند در پس ژاپن در نیل به دموکراسی و تکنولوژی که دو ساحت بیرونی نیست انگاری و غرب زدگی اند، با برهوت صنعتی غرب کورس رقابت بسته اند.
اما ایران که با تفکر حضوری شیعه عصر اسلامی پیش از دیگر سرزمین های شرقی، تفکر یونانی را آزمود، در برابر نیست انگاری مضاعف غرب به شدت مقاومت کرد و هیچ گاه از سطح غرب به عمقش نرفت مگر در مقام تعارض و نفی.
منبع: سیر تفکر معاصر جلد اول: دکتر محمد مدد پور
ردیف
نام کتاب
نویسنده/ مترجم
انتشارات
1
بحران دنیای متجدد
رنه گنون/ ضیاء الدین دهشیری
امیر کبیر
2
ظهور و سقوط مدرن
حمید مولانا
کتاب صبح
3
سیر تفکر جدید در ایران و جهان
محمد رجبی
موعود
4
یهودیان و حیات اقتصادی مدرن
ورنر سومبارت
ساقی
5
درباره غرب
رضا داوری اردکانی
هرمس
6
فلسفه در دام ایدئولوژی
رضا داوری اردکانی
امیرکبیر
7
نگاهی دوباره به مبادی حکمت انسی
سید عباس معارف
پرسش
8
مبانی نظری غرب مدرن
شهریار زرشناس
کتاب صبح
9
حکمت معنوی وساحت هنر
محمد مدد پور
منادی تربیت
10
نیمه پنهان امریکا
شهریار زرشناس
کتاب صبح
11
زرسالاران یهودی و پارسی 4 جلد
عبدالله شهبازی
موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی
12
آمریکا پیشتاز انحطاط
روژه گارودی
دفتر نشر فرهنگ اسلامی
سیرهای مطالعاتی پیشنهادی:مطالب پیشنهادی مرتبط با غرب شناسی:
