غرب شناسی: امریکا: نظام سکولار یا نظام دینی؟

غرب شناسی

امریکا شناسی

امریکا: نظام سکولار یا نظام دینی؟

.

.

در موضوع دین و سیاست، ظاهر و باطن امریکا کاملاً با هم متفاوت است. در خارج و در فراسوی مرزهای ملی، این طور جلوه داده شده است که امریکا یک نظام و جامعه سکولار است. در نوشته ها، گفتمان ها، در داخل و خارج ایالات متحده امریکا، بیش از آنچه که در واقع هست درباره جدایی و فاصله دین از سیاست صحبت شده است. اما باطن و بافت سیاست و دین در امریکا با آنچه تبلیغ شده است، تفاوت آشکاری دارد. از زمان کشف قاره امریکا از سوی اروپایی ها تا به امروز، رابطه دین و مذهب با سیاست و جنگ مرتبط بوده است. آغاز نظام امروزی امریکا که جنگ های استقلال یا به اصطلاح خود امریکایی ها، انقلاب امریکا باشد، در حقیقت یک کشمکش و جنگ مذهبی بوده است که شباهت بسیاری به جنگ های داخلی انگلستان در قرن های قبل داشت.

.

.

در جنگ های استقلال امریکا سال 1776م. دو فرقه و مذهب پرسپیتاریان و کانگرگیشنیست بزرگترین رقم مبارزان علیه استعمار انگلستان را تشکیل دادند. در مقابل، گروهی از مذهب و فرقه اپیسکوپال که شعبه ای از کلیسای انگلستان یعنی انگلیکان را تشکیل می دادند از طرف داران پادشاهی و نایب السلطنه انگلستان در امریکا بودند.

.

انگلیکان های ایالات نیوانگلند، نیویورک و نیوجرسی طرفدار سلطنت انگلستان در امریکا و انگلیکان های جنوب امریکا در ایالات مریلند و کارولینا طرفدار آزادی از انگلستان و استقلال کامل امریکا بودند. در اوایل و اواسط قرن نوزدهم، ایالات متحده بزرگترین کشور مسیحی دنیا به شمار می رفت. جامعه شناس و نویسنده معروف فرانسوی قرن نوزدهم، الکس دوتوکویل جامعه آن روز امریکا را یک جامعه کاملاً مذهبی و دینی تلقی کرد، به گونه ای که سیاست و گفتمان خصوصی و عمومی از مذهب قابل تفکیک نبود.

.

.

یکی از مسائل اصلی و بزرگ امریکا در مبارزه های انتخاباتی چند سال اخیر ریاست جمهوری، جایگاه دین و مذهب در سیاست و حکومت بوده است. از زمانی که جناح نومحافظه کاران حزب جمهوری خواه با استفاده از زیرساخت های سنتی، دینی و مذهبی توانست جرج دبلیو بوش را برای دو بار رئیس جمهور کرده و یک ائتلاف دینی- سیاسی در حکومت و نظام امریکا به وجود بیاورند، رقبای آنها، یعنی نامزدهای حزب دموکرات نیز سعی کردند تا با نشان دادن خود به عنوان مسیحیانی متدین و باورمند به آموزه های مذهبی، از بقیه عقب نمانند.

.

بسیاری از مردم دنیا که اطلاعات دست اول و جامع از جامعه و نظام امریکا ندارند و باورهای آنها درباره جامعه و زندگی روزمره امریکاییان بر پایه اطلاعاتی است که از  مطبوعات، رادیو، تلویزیون، سینما و ماهواره ها به دست می آورند، چنین می پندارند که ایالات متحده امریکا یک کشور به نسبت غیر دینی و ضد سنتی است. این باوری غیر واقعی و اشتباه است. ادعای امریکا درباره سکولاریسم و غیر دینی بودن در سیاست، با آنچه ما در عمل مشاهده و تجربه می کنیم تفاوتی آشکار دارد.

.

.

در جنگ داخلی امریکا که از سال 1861 تا 1865م. ادامه داشت، این عوامل دینی و مذهبی بود که نقش مهم تری در مقایسه با عوامل نژادی و اقتصادی ایفا کرد. هر دو ارتش و قشون شمال و جنوب که با یکدیگر می جنگیدند، یک نقطه مشترک داشتند؛ اینکه این جنگ های داخلی یک اراده خداوندی است که می خواهد مردم و ملت امریکا را دوباره بیدار و آگاه سازد. فرقه های مختلف پروتستان نیز به نسبت شرایط جغرافیایی خود مواضع کاملاً متفاوتی با هم داشتند که آثار آن پس از پایان جنگ های داخلی بیش از همه در بین ایالات های جنوبی مشهود بود و تا امروز نیز کم و بیش ادامه دارد. در دهه 1990م. بنگاه نظر سنجی گالوپ اعلام کرد که تمایل مردم امریکا به ادیان و مذاهب، یکی از عوامل بسیار مهم در مبارزه های انتخاباتی و ریاست جمهوری است و در سال 2004م. به خوبی آشکار بود که عامل دین و مذهب، مهمترین نقش را در انتخاب بوش به ریاست جمهوری ایفا کرده است. بوش در انتخابات ریاست جمهوری اظهار داشت که به خدا نزدیک شده و از او الهام می گیرد.

.

در حقیقت، جنگ های داخلی امریکا از یک منظر کشمکشی فرهنگی بین ایالت های شمالی و ایالت های جنوبی بود. جنوبی ها خود را مسیحی ناب و اصیل دانسته و شمالی ها را به ارتداد و کجروی محکوم کردند. در سال های 1865 و 1866م. ایالت های جنوبی امریکا در جنگ های داخلی شکست خوردند. بزرگترین ماموریت و وظیفه تبلیغاتی کشیش های مسیحی در آن ایالت ها این بود که  به مرم بگویند: «خداوند آنها را فراموش نکرده و با مردم جنوب است». در یک قرن اخیر، بزرگترین گروه پروتستان، یعنی فرقه باپتیست ها در ایالت های جنوبی امریکا متمرکز شدند. در انتخابات ریاست جمهوری سال 2004م. بیشتر مردم ایالات جنوبی – که خود را سرزمین مسیح می دانند- به بوش رای دادند.

.

به طور خلاصه، فرهنگ مسلط و مسیحی که در قرن های هجدهم و نوزدهم کاملا بر امریکا حاکم بود، دو جنگ بزرگ- یکی جنگ استقلال امریکا از انگلستان و دیگری جنگ داخلی شمال و جنوب- را در پایان به نفع ارزش های مذهبی خود تفسیر و تعبیر کرد و این یکی از بزرگترین تبلیغات مذهبی آن زمان بود: «خداوند ساکنان قاره شمالی امریکا را از دست شیطان روز که امپراتوری انگلستان می باشد، نجات داده و به واسطه خونریزی های جنگ داخلی، گناهان مسیحیان امریکا را بخشیده و آنها را پاک کرده است». یکی از نویسندگان و فرهنگیان امریکا، کریستوفر کالینز در کتاب جدید خود با عنوان «اسطوره وطن: متون انجیلی در فرهنگ امریکایی» نشان می دهد که چگونه امریکا با استفاده از تفسیر و تعبیر انجیل، تخلف ها و جنایت های گذشته خود را درباره سرخ پوستان، سیاهان و غیر مسیحی ها توجیه کرده و اسطوره های ملی ملت امریکا مانند منشور ماموریت آشکار را نوشته است.

.

.

ال گور نامزد سابق ریاست جمهوری امریکا که در دوره اول انتخابات بوش بیشتر آرای عمومی را به دست آورد، اما در یک بازی سیاسی از طریق دیوان عالی کشور امریکا کنار گذاشته شد، در کتاب مستند خود با عنوان حمله بر عقلانیت که در سال 2007م. منتشر شد، از بحران ائتلاف مذهب و سیاست در امریکا سخن گفته و با یادآوری از جیمز مدیسون (یکی از موسسان جمهوری امریکا) کلام او را تکرار کرد: «یک فرقه مذهبی (در امریکا) می تواند خود را به یک جناح سیاسی تنزل دهد». جالب است یاداوری کنیم که از آغاز پیدایش جمهوریت و نظام ایالات متحده امریکا، شعار «ما به خدا تکیه و اطمینان داریم» نه تنها بر اسکناس های امریکا نقش بسته بلکه شعار هر بازیگر عرصه سیاسی در آن کشور است.

.

منبع: مولانا، حمید. امریکا شناسی: فراز و فرود یک امپراتوری. موسسه انتشارات امیر کبیر، چاپ دوم، 1390، ص 76

.

کلمات کلیدی: اسرافیل، امریکا، امریکا شناسی، غرب، غرب شناسی، سکولاریسم، نظام سکولار امریکا، نظام دینی امریکا، دین و مذهب امریکا، فرهنگ امریکا، سیاست امریکا، ایالات متحده امریکا، جدایی دین از سیاست، انقلاب امریکا، جنگ های استقلال امریکا، انگلستان، جنگ های داخلی امریکا، جنگ شمال و جنوب در امریکا، استعمار انگلستان، استقلال امریکا از انگلستان، کلیسای انگلستان، مسیحیت، الکس دوتوکویل، انتخابات در امریکا، مبارزه انتخاباتی در امریکا، حزب جمهوری خواه، حزب دموکرات، جورج دبلیو بوش، ریاست جمهوری امریکا، پروتستانتیسم، پروتستان، موسسه نظرسنجی گالوپ، کشیش های مسیحی امریکا، مذهب پروتستان، سرزمین مسیح، فرهنگ مسیحی، اسطوره وطن، تورات و انجیل، اسطوره های ملی امریکا،فرقه های مذهبی در امریکا

.

(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منیع مجاز است)