ولنگاری فرهنگی
ولنگاری فرهنگی
رهبر انقلاب در دیدار با نمایندگان مجلس شورای اسلامی و همچنین اعضای هیئت دولت در سال 1396، تعبیری شفاف و درخور تامل را درباره جهان فرهنگی از نظر چگونگی هدایت گری فرهنگی با عنوان «ولنگاری فرهنگی» به کار بردند. برداشت ایشان این است که جهان فرهنگی ما در زمینه تولید کالاهای فرهنگیِ نافع و ممانعت از نشر کالاهای فرهنگی مضر، دچار ولنگاری می باشد.
ولنگاری فرهنگی بدان معناست که مناسبات فرهنگی در این باره، از قاعده و ضابطه ای مشخص پیروی نمی کنند و به حال خود وانهاده و رها هستند. بدیهی است که این وضع ناخوشایند، از یک نقص و ضعف حاکمیتی حکایت می کند، زیرا این مسئولیت بر عهده ناظم سیاسی است و نهادهای فرهنگی رسمی باید بر تولید و عرضه کالاهای فرهنگی مسلط باشند و به ایفای نقش های هدایتی و نظارتی بپردازند تا جهان فرهنگی دچار ولنگاری، اغتشاش و هرج و مرج نشود. ولنگاری فرهنگی محصول چند آسیب جدی است:
1 :: آسیب جدایی دین از دولت:
در این دیدگاه بر اساس رویکرد سکولاریستی یا به عدم مداخله دولت در عرصه فرهنگی قائل است و یا تنها نهادهای دینی و حوزه های علمیه را متکفل امر فرهنگ می داند.
2 :: آسیب برداشت لیبرالیستی از اسلام:
طرح «اسلام رحمانی» و ایجاد التقاط بین اسلام و لیبرالیسم و انکار و نادیده گرفتن جامعیت اسلام در همه ابعاد و به گونه ای نگاه تساهلی به امور دینی و فرهنگ از دیگر نتایج ولنگاری فرهنگی است.
3 :: آسیب عدم ورود نهادهای علمی و معرفتی به مسئله:
این امر به کلی گویی درباره فرهنگ منجر شده است. در حالی که فرهنگ بستر همه حوزه های دیگر از جمله سیاست، اجتماع و اقتصاد است. نهادهای علمی و معرفتی باید برای درک آن و به صحنه آوردنش در عرصه زندگی تلاشی مضاعف انجام دهند؛ اما با تاسف باید گفت در این زمینه دچار عقب ماندگی هستیم. بنابراین تغییر ذهنیت به تلاش علمی و معرفتی نیاز دارد و چه بسا کوتاهی در این حوزه موجب آسیب در دیگر حوزه ها می شود.
4 :: آسیب کم تحرکی نهادهای فرهنگی:
فربه شدن برخی ساختارهای فرهنگی و کم تحرکی و کم بازده بودن آنها، موجب هدر رفت بودجه و امکانات زیادی شده است و شاید از مهمترین نتیجه های آن، مسئولیت نپذیرفتن در حوزه های آسیب پذیر باشد. رها کردن و مسئولیت نپذیرفتن در این عرصه موجب ولنگاری فرهنگی می شود که نفوذ فرهنگی را به دنبال دارد.
بنابراین میان ولنگاری فرهنگی در زمینه کالاهای فرهنگی، و پدید آمدن رخنه فرهنگی، ارتباط مستقیم وجود دارد و دشمن نیز برای ایجاد رخنه در جهان فرهنگی ما، چاره های ندارند جز به وجود آوردن تغییر در ذائقه و مصرف فرهنگی و رواج کالاهای فرهنگیِ مضر و مخرب.
(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)
