غرب شناسی: تهاجم فرهنگ رسانه ای غرب 1

غرب شناسی

تهاجم فرهنگ رسانه ای غرب 1

 

تهاجم فرهنگی حادثه بزرگی در تاریخ معاصر است و به این جهت به آسانی نمی توان آن را درک کرد. منتها ما معمولا به این دشواری و قصور فهم آگاه نیستیم و چه بسا کسانی خیال کنند که با ترتیب مجالس سخنرانی و نوشتن چند کتاب و رساله و مقاله خطابی و جدلی و استدلالی مشکل را حل می کنند. مصیبت وقتی است که جاهلان بخواهند گره کار را از طریق خشم و هیاهو و بدزبانی و ضرب و شتم بگشایند. پس آیا باید به تهاجم فرهنگی تسلیم شد و هیچ مقاومتی در برابر آن نکرد؟

 

تا ندانیم که تهاجم از کجا آغاز شده و چه هدفی دارد و سلاحش چیست، چگونه می توانیم در برابر آن بایستیم؟ من نگفتم که تهاجم فرهنگی مهم نیست، بلکه سخن این بود که چون این تهاجم جز در موارد خاص دانسته نیست، نسخه علاج قطعی برای آن نمی توان نوشت. با وجود این، نباید پنداشت که غرب در این تهاجم پیروز می شود، این تهاجم در حقیقت آغاز شکست غرب پس از غلبه دویست ساله سودای پیروزی قطعی بر همه چیز و همه جاست.

 

پژوهندگانی که گفته اند نظم تجدد و اقتصاد و سرمایه داری پشتوانه تهاجم فرهنگی است نادست نگفته اند. نکته مهمی که می توان در گفته آنان یافت این است که ارتباط و نسبت فرهنگی با غرب یک طرفه است و تکلیف آن با قانون بسط تاریخ و تمدن غربی معین می شود. گفتیم که این نسبت با آنچه در قرون دوم و سوم هجری در عالم اسلام روی داد و اهل فلسفه به یونان و علم و فلسفه یونانی علاقه پیدا کردند قیاس شده است. حال آنکه علمای عالم اسلامی خود به سراغ علم و فلسفه یونانی رفتند و تجدید فلسفه و تاسیس دوره تازه ای از تاریخ فلسفه را خود به عهده گرفتند. اما در دوره جدید ما کمتر به فلسفه و علم اعتنا کردیم و چون آنها را وسیله می انگاشتیم، به فلسفه که نمی توانست وسیله رسیدن به مطلوبی باشد تقریبا هیچ اعتنا نکردیم و علم را هم بدون تعلق خاطر تاریخی آن آموختیم.

 

اسرافیل: درباره غرب: رضا داوری اردکانی