علوم اجتماعی و رودربایستی با عقلانیت
قسمت هشتم
حقّ «قدرت» یا قدرتِ «حقّ»؟ مسأله اینست
پس نحوه مهندسیِ «حقوق و حدود» با محوریت «قدرت» و چگونگی توزیع آن در جامعه، تنها مبنای تعریف «علم سیاست» محسوب می شود. اما حقیقت این است که بنیان «علم سیاست» از یک سو به تعریف «حق» و از سوی دیگر به تعریف «قدرت» باز می گردد. و پرسش ریشه ای آن است که به لحاظ منطقی، کدام بایسته است؟ آیا «حقّ»، «قدرت» را تنظیم، مدیریت و مهندسی کند و یا «قدرت»، باید تکلیف «حق» را معلوم کند؟
علوم اجتماعی و رودربایستی با عقلانیت
قسمت ششم
تعلیق «حکمت نظری»، منشاء تخریب «حکمت عملی»
از سوی مبلغان کم سواد «علوم سیاسی مدرن» در کشورهای آسیایی و شرقی ادعا می شود که بحث های پیچیده ای در حوزه علوم سیاسی در جریان است که از سوی «دین داران» مغفول مانده و یا مثلا با ادله فلسفی، اثبات شده است که «حقوق بشر» و «دموکراسی» و «آزادی» با مبانی لائیک و غیر الهی، آخرین راه حل جهانی است. حال آنکه چنین چیزی، امروز حتی در متروپُل و سرزمین مادری ارباب هم طرفدار جدی ندارد.
علوم اجتماعی و رودربایستی با عقلانیت
قسمت پنجم
دموکراسی چُرتکه ای؛ «منافع» به جای «برهان»
« ریچارد رورتی» به ایران هم آمد تا از «لیبرال دموکراسی» دفاع کند. اما وقتی در تهران، پایه های فلسفیِ «دموکراسی» او به چالش کشیده شد، با تعجب پرسیده بود:
« چرا درباره دموکراسی، پرسش های فلسفی می پرسید؟ اصولا نیست که برای اثبات دموکراسی و یا در نقد آن، «برهان عقلی» بیاوریم و بلکه نمی توانیم بیاوریم. تنها راه، آن است که صرفا چرتکه انداخته، به منافع نگریسته و سپس تصمیم بگیریم که «ممکن ترین نظام سیاسی» یا بهترین «نظام سیاسیِ بد»، مثلا «لیبرال دموکراسی» است و همین کافی است!!»
این دقیقا سخنی بود که «ریچارد رورتی» با افتخار به زبان آورد و به عنوان یکی از آخرین نظریه پردازان لیبرال دموکراسی صریحا گفت ما برای دموکراسی و لیبرال دموکراسی، نیازی به هیچ استدلال فلسفی نداریم.
علوم اجتماعی و رودربایستی با عقلانیت
قسمت چهارم
تزلزل بنیادهای علوم انسانی، پس از «هیوم» و «کانت»
به همین سیاق، بنیان های فلسفی «اخلاق» نیز متزلزل شد، چه رسد به بنیان های فلسفی مکاتب اقتصادی که با قاطعیت بیشتری انکار شده است؛ زیرا آنگاه که باب حکمت نظری، مسدود و یا رابطه آن با حکمت عملی، گسسته شد، دیگر امکان استدلال و برهان «له و علیه» هیچ گزاره مبنایی و پایه ای وجود ندارد.
علوم اجتماعی و رودربایستی با عقلانیت
قسمت سوم
تفکیک «باید» از «هست»، قطع ریشه «حقوق بشر»
جدایی «باید» از «هست» بدین معنی است که شما در حوزه علوم سیاسی، اقتصاد و حقوق بشر، دیگر نه می توانید استدلال فلسفی کنید، نه استدلال «هستی شناختی» و نه «انسان شناختی»، هیچ یک دیگر امکان نخواهد داشت؛ زیرا یک مانع معرفت شناختی غیر قابل عبور میان «هست» و «باید» تعبیه شد که این، حمله ای بسیار خطرناک به بنیاد های فلسفی «سیاست، حقوق و اخلاق» بود. شاید کمتر کسی ابتدا متوجه ضربه بزرگی شد که از ناحیه «اپیستمولوژی» «کانت»، به «حقوق و اخلاق» وارد گشته بود، اما اصولا همه شقوق هر حکمت عملی و هر نوع نظام سازی، عملا فاقد مبنای نظری و صرفا مبتنی بر ادعا شد.
مطالب مرتبط:
تعریف «قدرت و مشروعیت» مسبوق به تعریف «حق»
تبیین «حقوق» بدون تبیین «آدم و عالم» محال است
بقیه متن در «ادامه مطلب»
(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)
علوم اجتماعی و رودربایستی با عقلانیت
قسمت دوم
تبیین «حقوق»، بدون تبیین «آدم و عالم» محال است
در قرن 20، هرچه جلوتر آمده ایم، علوم سیاسی، فاصله بیشتری از حوزه استدلال های «فلسفی نظری» گرفت تا عاقبت، جدایی ها علنی شد و به آغوش پراگماتیزم صِرف و منفعت گرایی چرتکه اندازانه افتاد، با این استدلال که عجالتا مشکل ملموس این لحظه خود را باید حل کرد و درست و نادرستش به ما مربوط نیست. در عرصه قدرت، سیاست و به ویژه روابط بین الملل، «عمل زدگی» بر «فلسفه» غلبه کرده است.
مطالب مرتبط:
علوم اجتماعی و رودربایستی با عقلانیت: قسمت اول: تعریف «قدرت و مشروعیت»، مسبوق به تعریف «حقّ»
بقیه متن در «ادامه مطلب»
(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)
علوم اجتماعی و رودربایستی با عقلانیت
قسمت اول
تعریف «قدرت و مشروعیت»، مسبوق به تعریف «حقّ»
در این فرصت می کوشیم ابتدا به آنچه در متون کلاسیک، ناظر به یکی از پایه های اصلی علم سیاست، یعنی تعریف «حقّ» آمده اشاره کنم، زیرا حتی تعریف «قدرت» نیز مسبوق به تعریف «حقّ» است. وقتی از قدرت و حدود آن، از مشروعیت قدرت و منشا آن، سخن می گویید عملا و نظرا قابل ارجاع و بلکه لازم الارجاع به مفهوم «حقّ» و تعریف «منشا حقّ» است.
بقیه متن در «ادامه مطلب»
(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)
غرب شناسی
پروتستانتیزم، پیوریتانیسم و مسیحیت یهودی
پروتستانتیزم، عهد عتیق و لوتر به عنوان راهگشای مسیح
(قسمت دوم)
پروتستانتیسم، مسیحیت یهودی، مسیحیت صهیونیستی، مارتین لوتر، رنسانس، سکولاریسم
پروتستانتیزم حرکتی بود که نظام اروپایی ایجاد شده تحت اقتدار کلیسای کاتولیک را ویران ساخت. همراه با پروتستانتیزم دین از مفهوم حقیقی خود جدا شده، به کاتالیزوری اجتماعی تبدیل شد که اهداف نظام فکری سکولار را تقدیس نمود و بدین‌ترتیب پیشاهنگ حرکتی گردید که حیات دنیوی را به اساسی‌ترین هدف انسان بدل ساخت.
پیوریتانیسم، مارتین لوتر، پروتستانتیسم، رنسانس، عهد عتیق، تورات، مسیحیت صهیونیستی
به عنوان یکی از دستاوردهای این فرآیند، اقتدار کاملاً از اتوریته الهی جدا گردید. دین از مسئولیت «ایجاد و تأسیس نظام» خود منفک شده، خود تابعی از نظامی گردید که مستقر شده بود. یکی دیگر از دستاوردهای پروتستانتیزم -که با همه موارد یاد شده مرتبط بود- همان‌گونه که از طرف ماکس وبر در اثر مشهور او مورد یادآوری قرار گرفته و از سوی تمامی علمای علوم اجتماعی پذیرفته شده، اخلاقی مناسب با نظام سرمایه‌داری اروپا بود.
باید پرسید آن چیزی که معماران پروتستانتیزم را ضمن جدا نمودن از کلیسای کاتولیک دچار چنین گمراهی بنیادی نمود چه بود؟ چگونه و از چه طریقی به سمت آرمان بهشت زمینی متمایل شده بودند؟ هنگامی که چگونگی پیوستن مارتین لوتر به عنوان مهم‌ترین رهبر و پیشوای پروتستانتیزم به این باور را مورد مطالعه قرار میدهیم، با تمایلات شدید و فوق‌العاده او به دین عبرانی و منابع این دین روبه‌رو می‌شویم.
بقیه متن در «ادامه مطلب»
(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)
