غرب: غرب شناسی: نژاد گرایی در اندیشه بزرگان غرب
غرب شناسی
نژاد گرایی در اندیشه بزرگان غرب
.
.
«نژاد تمدن را نمی سازد، بلکه تمدن است که ملت ها را خلق می کند» (ویل دورانت)
.
اندیشه های نظری مهمترین حامل های پدیده نژاد گرایی در طول تاریخ غرب، به ویژه در چند سده اخیر به شمار می آیند. این اندیشه ها در پی آنند که برای «غرب محوری» پشتوانه ای نظری و مبنایی به ظاهر عقلانی جست و جو نموده و در عوض جوامع غیر غربی را با نسبت دادن اوصاف گوناگون، اما غیر واقع بی اعتبار و عاری از کمالات جلوه دهند.
.
این اندیشه ها گاه برای تحقیر جوامع غیر غربی و ارائه پشتوانه های نظری اصالت نژادی خود را از داده های تاریخی مدد می گیرند و از سیر تاریخی روح و نسبت آن با «آزادی» سخن به میان می آورند، و گاه نیز به عامل جغرافیا متوسل می شوند و شرایط اقلیمی و وضعیت آب و هوایی را در شکل گیری درجات و مراتب نژادی ذی مدخل می دانند. برخی نیز اصالت نژادی را در مقوله ذات جست و جو می کنند و از نژاد اولیه سخن می رانند و آن را را نژادی پاک، آقا و صاحب دنیا می خوانند. در ادامه نظرات برخی از بزرگترین اندیشمندان غرب را در این خصوص ذکر خواهیم کرد:
.
«هگل»، این فیلسوف پرآوازه آلمانی، شبهه غرب محوری را صبغه فلسفی بخشید و جامعه غیر غربی را جامعه ای ایستا، غیر عقلانی، مستغرق در گرداب طبیعت و غیر آزاد، بعضا عاری از درک آزادی و در حاشیه به شمار آورد.
.
.
هگل
«آندره زیگفرید» فرانسوی نیز پیشرفت کنونی بشر را تماما مرهون و مدیون هوش و استعداد مغرب زمین دانست و مشرق زمین را، مقلد، عقب افتاده، عاری از نوآوری، تنبل، بی کار، بی دقت و حتی فاقد سهمی ناچیز در چرخه رشد و توسعه قلمداد نمود.
.
«کارل یاسپرس» یکی از فیلسوفان دیگر آلمانی، چرایی ظهور علم و فن را در باختر زمین و عدم ظهور آن در خاور زمین در وضعیت جغرافیایی و آب و هوایی جست و جو کرد و با علمی خواندن ساحت غرب اصل و اساس علم را از اقوان ژرمنی- رومی دانست. وی شرق را بی تاریخ، استبداد زده، ساکن، بی تحرک و جبرگرا توصیف می کند.
.
«مونتسکیو» در خصیصه قوم مداری تا آنجا پیش رفت که توحش را به فرهنگ غیر اروپایی نسبت می دهد. وی مردمان سرزمین های شمالی را در اثر وضعیت اقلیمی و آب و هوایی داری فضایل بسیار و برخوردار از صراحت و صداقت فراوان می داند. حال آنکه بالعکس مردمان سرزمین های جنوبی را از حریم اخلاقیات خارج دانسته و آنان را منبع جنایات و تنها ارضاء کننده امیال درونی خود می انگارد. فاقد تمدن، لا ابالی گری، استبدادی، بی توجه به دانش فنی و حد اعلای تهی مغزی، از جمله اوصافی است که از جانب وی به شرق نسبت داده می شود.
.
.
مونتسکیو
«کنت دو گوبینو» شرق شناس فرانسوی که نژاد را نیروی محرکه و عامل تعیین کننده در اوج یا سقوط تمدن می دید، نژاد سیاه را پایین ترین رده در گروه های انسانی و بالعکس نژاد سفید را تنها نژادی که از جانب خداوند برای حکومت بر نژاد های پست تعیین شده است، معرفی می کرد. وی شرقیان را با عناوینی چون کودن، ساده، بی منطق، بیگانه با آینده، اهل توسری و فریب خوردن، دروغگو و فریبکار و حقه باز و آماده برای قبول تسلط اروپاییان یاد می کند.
.
«ویتفوگل» جامعه شناس آلمانی، همچون مونتسکیو شرق را از اساس متصف به استبداد نموده و شکل گیری استبداد شرقی را بر پایه ضرورت طبیعی- جغرافیایی به شمار می آورد.
.
.
ویتفوگل
«ارنست رنان» فرانسوی نیز ضمن اعتقاد به برتری و اصالت غرب، شرق را فاقد تاریخ و افسانه ای بی اهمیت، یخ زده، بیگانه با عقل، دارای مردمی با ذهن بسته، عمله، بی جنبش و بی حرکت و بر خوردار از زبانی متحجر، ناتوان از تجدید نسل و حیات، مرده و محبوس توصیف می کند.
.
ارنست رنان
.
منبع: «غرب و قومیت: درآمدی بر سیطره قومیت و نژاد گرایی بر اندیشه های مغرب زمین». نویسنده: احمد راسخی لنگرودی، انتشارات اطلاعات، چاپ دوم، تهران، 1387
.
(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)
