غرب شناسی: امریکا شناسی: تاریخ و تمدن امریکا: دوتوکویل و دموکراسی در امریکا (قسمت پنجم)

غرب شناسی

امریکا شناسی: تاریخ و تمدن امریکا: دوتوکویل و دموکراسی در امریکا (قسمت پنجم)

 

 

از شروع جنگ های استقلال امریکا، در اوخر قرن هجدهم تا امروز، امریکایی ها همیشه به استثنایی بودن مملکت، ملت و نظام خود تکیه و افتخار کرده اند. این حس ویژه بودن و وجود ماموریت مخصوص برای امریکا، همراه با خصلت فردگرایی و تکیه بر آزادی های فردی، ویژگی ماجراجویی، تهاجم، ملی گرایی، سلطه گرایی، تکبر ملی و حتی امپریالیسم را تقویت کرد. دوتوکویل نویسنده فرانسوی، آزادی های وطنش، فرانسه را با امریکا مقایسه می کند. آزادی های فردی، اجتماع های کوچک شهری و روستایی که در آن مردم امریکا داوطلبانه در سازمان های غیر دولتی شرکت کرده و در نظام سیاسی آن روز سهم داشتند، در او تاثیر فراوانی بر جای گذاشت و در حقیقت اولین اروپایی بود که دموکراسی امریکا را پدیده ای استثنایی ذکر کرد.

 

به یاد بسپاریم که دوتوکویل در آن دوره، یعنی در دهه 1830م. که از امریکا دیدن کرد به اعتراف خود غیر از فرانسه و انگلستان از فرهنگ ها و نظام های دیگر اطلاعی نداشت. نظریه او بر دو پایه استوار بود: نخست آنکه وی زمانی به امریکا رفت که دموکراسی کشورش یعنی فرانسه، پس از انقلاب با دیکتاتوری، خفقان و هرج و مرج مواجه شد و شعار معروف انقلاب فرانسه «آزادی، مساوات و برادری» مفهوم خود را از دست داده بود.

 

موضوع دوم که دوتوکویل را به تحیر واداشت، مقایسه نظام دولتی، دیوان سالاری و اداری امریکا با فرانسه و انگلستان بود. در کشورهای فرانسه و انگلستان که در آن زمان به زادگاه آزادی و دموکراسی اروپا معروف بود، دولت مرکزی به تمامی شئون مردم تسلط داشت و نظام هر دو کشور نه در چاچوب سازمان های مستقل سیاسی ایالتی و محلی، بلکه به صورت دیوان سالاری مرکزی از پاریس، لندن و شهرهای بزرگ اداره می شد. موفقیت امریکا به خصوص در شیوه خودمختاری ایالتی و آرامشی که در سایه امنیت و محافظت دو اقیانوس بزرگ برای امریکا حاصل شده بود، این نویسنده فرانسوی را به تمدن جدید علاقه مند کرد که در این قاره شکل می گرفت.

 

مشاهدات دوتوکویل از امریکا و نظام سیاسی و اجتماعی آن، زمانی صورت گرفت که این کشور وسیع و در حقیقت نیم قاره امریکای شمالی، فقط سیزده میلیون جمعیت داشت. زندگی بیشتر مردم کشاورزی و از نوع روستایی بود. امریکا هنوز وارد عصر انقلاب صنعتی نشده و از مطبوعات، رسانه ها و اطلاع رسانی مدرن نیز خبری نبود. برعکس کشورهای اروپا- که در آئین مسیحیت، متشکل از دو مذهب کاتولیک، پروتستان و چند کلیسای بزرگ مرکزی دین اصلی مردم بود- مذاهب متداول در امریکا از فرقه های متعددی تشکیل شده و مرکزیت ویژه ای نداشت. انقلاب فرانسه علیه مذهب و کلیسا و طرفدار سکولاریسم بود و سیستم سلطنتی انگلستان  با کلیسای رسمی انگلستان شناخته می شد.

 

در حالی که جنگ های استقلال امریکا، علیه دول خارجی و نیروهای استعماری انگلستان و فرانسه بود، امپراتوری های اروپا برای تسخیر منابع طبیعی و اقتصادی بیشتر به قاره های افریقا و امریکا می نگریستند. در این شرایط بود که دوتوکویل از مذهبی بودن اجتماع های امریکا تاثیر گرفت. دوتوکویل با تیز بینی تشخیص داده بود که فردگرایی، آزادی و مساوات در امریکا مجموعه کاملی نیست و چند چیز مختلف است. او از استبداد فکری اکثریت در امریکا سخن گفت ویکی از اولین نظریه پردازانی بود که مادی گرایی و کثرات گرایی دهه های بعدی امریکا، که مادر بردگی بود را پیش بینی کرد. این موضوع و مرکزیت نداشتن دیوان سالاری در امریکا، در نامه هایی که این نویسنده به پدرش در فرانسه نوشت، به خوبی بیان شده است.

 

منبع: مولانا، حمید. امریکا شناسی: فراز و فرود یک امپراتوری. موسسه انتشارات امیر کبیر، چاپ دوم، 1390، ص 45

 

کلمات کلیدی: اسرافیل، امریکا، امریکا شناسی، غرب، غرب شناسی، دموکراسی، دموکراسی در امریکا، جنگ های استقلال امریکا، کشور امریکا، آزادی در امریکا، آزادی روابط جنسی در امریکا، تهاجم فرهنگی امریکا، ملی گرایی امریکا، امپریالیسم امریکا، فرانسه، دوتوکویل، شهرهای امریکا، نظام سیاسی امریکا، اروپا، کشورهای اروپایی، انگلستان، انقلاب فرانسه، نظام اداری در امریکا، ایالت های امریکا، پاریس، لندن، نظام اجتماعی امریکا، انقلاب صنعتی، مطبوعات و رسانه های امریکا، مسیحیت، کاتولیک، پروتستان، آئین مسیحیت، دین مسیحیت، دین و مذهب در امریکا، سکولاریسم، سیستم سلطنتی انگلستان، کلیسای انگلستان، افریقا، مادی گرایی در امریکا، کثرت گرایی در امریکا، پورنوگرافی، سکس، پورنوگرافی در امریکا، سکس در امریکا

 

(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)