تکنولوژی؛ وسیله ها هدف سازند

 

.تکنولوژی | وسیله ها هدف سازند | سرباز عقل: آیا شما مهمانی فربه تر و شیطان تر از تکنولوژی سراغ دارید؟ چنین موجود فربهی، با همه پیچیدگی هایش، وارد عالم انسانی شده است و لذا ذهنیت، نحوه زندگی، روابط، وضع روحی، و از همه مهمتر، غایت زندگی ما را تغییر داده است. این ماشین، فرهنگی را با خود حمل می کند و این فرهنگ را به میان همه اقوام، اعم از با فرهنگ و بی فرهنگ، می برد و آنها را به رنگ خود در می آورد. مارکس جمله بسیار هوشمندانه ای دارد. او درباره بورژوازی می گوید، بورژوازی همه جهان را بر صورت خویش ساخت. او این سخن را در قرن نوزدهم بیان کرده بود. اگر این سخن در باب بورژوازی صادق باشد، قطعاً در باب تکنولوژی صادق تر است. تکنولوژی همه جهان را بر صورت خویش ساخت. به این معنا که هر جا رفت، چیزهایی را با خود برد که دارندگان ماشین و مخاطبان تکنولوژی نتوانستند پس از آن از داشتن آنها خویشتن داری کنند. یعنی، فرهنگ و غایت تکنولوژی بر آنها تحمیل شد و آنها نیز به ناچار آن را پذیرفتند.

.

«انقلاب و استقرار»، «فرهنگ و تمدن»

.

انقلاب و استقرار | فرهنگ و تمدن | سرباز عقل: تحول تاریخی بشر جز از طریق انقلاب ممکن نیست. آنان که این نظریه را نمی پذیرند، به وضع موجود دل بسته اند. در درون انسان میلی برای ماندن هست و میل دیگری هم برای رفتن؛ و این دومی قوی تر است. از آنجا که بشر اهل عادت است و دل به ماندن می سپارد، تحول تاریخی اش جز از طریق انقلاب ممکن نیست. انقلاب یک تغییر دفعی است و ناگهانی روی می دهد و همه عادات گذشته را در هم می ریزد و بنابراین، نمی تواند که صورتی مداوم پیدا کند. «انقلاب دائمی» یک آرزوی شیرین، اما دست نیافتنی است. زندگی فی نفسه ملازم با سکونت  و آرامش و امنیت و امکانِ آینده نگری است. یعنی زندگی بشر ملازم با عاداتی است که او را دعوت به ماندن می کنند و انقلاب کوچیدن است.

.

تقابل «انقلاب و استقرار»، تقابل «فرهنگ و تمدن» است. تمدن همان فرهنگ است که تعین یافته و در پی استقرار بر آمده است. فرهنگ طالب انقلاب است و تمدن طالب استقرار، و بنابراین، چه بسا که تقابل فرهنگ و تمدن به یک تعارض جدی بینجامد. آن چه درباره تمدن غرب روی داده آن است که فرهنگ غرب چیزی جز روش ها و ابزاری که تمدن غرب به وجود آورده است، نیست. یعنی متدولوژی و تکنولوژی صورتِ مبدَّلِ همان فرهنگی هستند که تمدن غرب بر آن تأسیس یافته و این واقعة بسیار عجیبی است. به عبارت ساده تر باید گفت که در تمدن امروز غرب فرهنگی به جز روش ها و ابزار وجود ندارد (و این گفته، صورت اعمّ این سخن مک لوهان را به یاد می آورد که «رسانه همان پیام است») و بنابراین، پذیرش فرهنگ غرب مفهومی جز پذیرش روش ها و ابزار- متدولوژی و تکنولوژی- ندارد و این توهم که ما ابزار را اخذ می کنیم و فرهنگ غرب را رها می کنیم جز سرابی بیش نیست.

 

مطالب پیشنهادی:

تهاجم فرهنگی

زوال زندگی

دین و دنیا

تکنوپولی: تسلیم فرهنگ به تکنولوژی

تحریم خود بزرگ بینی

تکنوپولی: تسلیم فرهنگ به تکنولوژی

.

تکنوپولی | تسلیم فرهنگ به تکنولوژی| سرباز عقل: تا قبل از ظهور تکنوکراسی یا فن سالاری، اندیشه های فرهنگی و آرمان های مقدس و مذهبی، حاکمیت بلامنازع بر نقش ابزار و آلات و کاربرد فن در حل نیازهای جامعه داشتند. بناهای تاریخی و باشکوه، معابد و مساجد و کلیساها و مجسمه ها همه نشان از آن دارد که فن و دانش ابزارهای صنعتی در خدمت آرمانها و عقاید و فرهنگ ها قرار داشت؛ انسان حاکم بود بر صنعت.

.

با ظهور تکنو کراسی شاهد ادعای نوعی برابری فن و صنعت با انسان هستیم: انسان مساوی است با تکنیک. در این جامعه رقابت میان تکنولوژی و فرهنگ بر سر حاکمیت بروز می کند. تا اینکه بالاخره در مسیر این حرکت به مرحله تکنوپولی می رسیم؛ مرحله ای که تکنیک مسلح به ایدئولوژی گشته، به تکنولوژی تحول یافته و حاکم بلامنازع می گردد. در این دوران است که ابزار و تکنیک در اجتماع و فرهنگ هضم نمی شود، بلکه به آن هجوم می برد و خود بر آن می شود که به فرهنگ تبدیل گردد. در اینجاست که باید سنن و آداب، افسانه ها و عقاید، سیاست و مقررات و حتی مذهب برای بقای خود وارد نزاع شده، به مقاومت دست یازد.

.

 

آوازه «جدایی ارزش های اخلاقی و معنوی از مبانی عقلی و علمی» اولین بار از زبان پیشگامان فرهنگ و تکنولوژی و دانش جدید، کپلر، نیوتون، گالیله، فرانسیس بیکن و ... شنیده شد. این ندا صراحت لازم را دارا بود. گرچه افراد یاد شده هرگز زدودن نقش خالق عالم و نفی حاکمیت و مشیت او را بر جهان، در ذهن خود نمی پروراندند، اما ثمره جدایی علم و فن از ارزش های معنوی و دینی، فاجعه ای را به بار آورد که امروز شاهد آن هستیم؛ حاکمیت تکنیک بر اراده و آرمانهای انسانی؛ تسلیم فرهنگ به تکنولوژی، و در یک کلام:

.

 

تکنوپولی (TECHNOPOLY)

.

جامعه آمریکا بدون تردید اولین جامعه ای است که قربانی نظام تکنوپولی شده است. این جامعه که اراده انسانی، ارزش های اخلاقی و مبانی فرهنگی و معنوی در هدایت و حکومت آن کمترین نقشی ندارد، بر آن است تا سیطره خود را بر جهان تحمیل کند. باید با فرهنگ ها و تمدن ها و جوامع دارای مقاومت های عقیدتی و آرمانی، که مانع نفوذ و گسترش نظام تکنوپولی می گردند، به مبارزه بر خیزند. باید فرهنگ را در بستر عشرت برده، آنها را بی تاثیر و نامرئی ساخته و رفته رفته به زوال و نابودی کشاند.

 

 

مطالب پیشنهادی:

خانواده در ماهواره

کودک و انیمیشن: نفوذ فرهنگی در قاب تصویر متحرک

تهاجم فرهنگی

زوال زندگی

دین و دنیا

تهاجم فرهنگی

 

.

.

.

تهاجم فرهنگی| نویسنده حجت مهدوی| سرباز عقل: تهاجم فرهنگی زمانی اتفاق می افتد که یک جامعه سعی می کند فرهنگ خود را بر فرهنگ دیگری تحمیل کند، یا آن فرهنگ را تخریب کند، یا آن فرهنگ را تغییر و دگرگون کند. در تهاجم فرهنگی معمولا هجوم به روش نظامی، اقتصادی و سیاسی نیست اما برای تهاجم فرهنگی به یک کشور ممکن است از ابزارهای اقتصادی و سیاسی نیز استفاده بشود. هر چند از اهداف نهایی تهاجم فرهنگی تسلط بر سیاست و اقتصاد یک کشور نیز هست. از آنجایی که امروزه هزینه هجوم نظامی به یک کشور بسیار بالاست به راحتی نمی شود از طریق نظامی بر یک کشور مسلط شد، لذا دولت های مهاجم سعی می کنند ابتدا با تغییر فرهنگ کشور هدف، افکار عمومی آن کشور را بر ضد حکومت و دولتشان تغییر دهند و آنها را نسبت به فرهنگ خود بیگانه کنند. در تهاجم فرهنگی سعی دشمن بر این است که باورها، ارزش های اجتماعی، رفتارها، سنت ها و آداب و رسوم جامعه هدف را تخریب کند یا به نفع خود و در راستای اهدافش تغییر دهد و از این طریق راه را برای تسلط بر آن کشور هموار کند زیرا هنگامی که مردم یک جامعه از فرهنگ خود دور شده باشند یا از آن متنفر باشند و بخواهند آن را تغییر دهند مقاومت در مقابل کشور مهاجم به شدت کاهش می یابد بنابراین راحت تر می توان در یک جنگ بر آنها پیروز شد.

.

 

مطالب پیشنهادی:

خانواده در ماهواره

کودک و انیمیشن: نفوذ فرهنگی در قاب تصویر متحرک

 

خانواده در ماهواره

خانواده در ماهواره: نویسنده حجت مهدوی

«خانواده»: سرباز عقل: خانواده را می توان مهمترین، اصلی ترین و ابتدایی ترین نهاد جامعه دانست. مکانی که بیشترین سهم را در تربیت و رشد اخلاقی، فرهنگی، اجتماعی، شخصیتی و هویتی فرد دارد. خانواده مهمترین زمینه های رشد و تعالی انسان و به فعلیت رسیدن توانایی ها و خواسته های او را مهیا می کند. از این نظر «اخلاق» را می توان مهمترین عاملی دانست که شکل گیری، حفظ و ثبات یک خانواده به آن وابسته است چرا که بنیادی ترین و مهمترین عاملی که بین اعضای یک خانواده منتقل می شود اخلاق و جنبه های اخلاقی رفتارهایی است که بعدا فرد از خود بروز می دهد و در نهایت زمینه های شکل گیری یک جامعه اخلاقی را رقم می زند. از این نظر خانواده را می توان زیربنای جامعه دانست. در واقع شکل گیری و تکامل یک جامعه سالم، بدون فساد و عاری از آسیب های اجتماعی همچون طلاق، اعتیاد، فحشا، دروغ و ... وابسته به خانواده سالم و اخلاقی است. خانواده و فرد را می توان به زمین و محصولی که از آن درو می شود تشبیه کرد. طبیعتا هرچقدر که یک زمین سالم و بدون آفت باشد به همان میزان نیز می توان انتظار یک محصول ناب و سالم را داشته باشیم. خانواده ای که فاقد اصول و معیارهای اخلاقی باشد، نتیجه آن رشد، تربیت و تولید انسان هایی فاسد، هرز، غیر قابل اعتماد و مخربی می باشد که نتیجه آن نیز جامعه ای است که دارای بیشترین آسیب های اجتماعی خواهد بود.

 

.

«شبکه های ماهواره ای» و «خانواده»:

.

اهمیت و تاثیر بسیار زیاد خانواده در جامعه و مناسبت های بین افراد سبب شده است که این نهاد حیاتی و مهم، بازخورد، انعکاس و حضور مهم و تاثیر گذاری در جریان بسیاری از تولیدات فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ... داشته باشد.

اما یکی از فضاها و محیط هایی که شاهد خود نمایی بیش از پیش خانواده و مسائل مربوطه در آن هستیم شبکه های ماهواره ای هستند. شبکه های ماهواره ای با برد وسیع در مقیاس جهانی، استفاده از پتانسیل های فرهنگ های گوناگون، استفاده از یک زبان عامه پسند برای انتقال مفاهیم خود و تاکید بر موضوعات مورد پسند قشر جوان جوامع مختلف همچون مد، عشق، آزادی و غیره تا حدودی توانسته اند جای خود را در میان بسیاری از خانواده ها که از سواد رسانه ای و فرهنگی چندانی برخوردار نیستند و همچنین به حوزه تاثیر گذاری و نفوذ آن در سطوح روانی، شخصیتی، هویتی، اخلاقی و ... آگاه نیستند باز کند.

.

خانواده، نحوه شکل گیری آن، روابط و مناسبات بین اعضای آن، تحولات درونی آن، ویژگی های رفتاری، اخلاقی، شخصیتی، هویتی افراد خانواده، گرایش ها و خواسته های اعضای آن و بسیاری موارد دیگر مربوط به خانواده همواره مورد توجه، نقد و بررسی بسیاری از صاحبنظران این حوزه بوده است.

اما با ورود، حضور و انعکاس خانواده در فیلم ها، سریال ها و برنامه های شبکه های ماهواره ای شاهد نوع دیگری از خانواده هستیم که تا کنون نظیرش در هیچ جایی دیده نشده است. در واقع در شبکه های ماهواره ای با مدل و گونه ای از خانواده ها رو به رو هستیم که نه تنها هیچ نزدیکی و سنخیتی با خانواده به معنا و مفهوم رایج آن در جامعه ندارد بلکه با معرفی و ارائه یک نوع متفاوت از شخصیت های اخلاقی، هویت های متفاوت و روابط غیر عادی بین اعضای آن سعی در دگرگون کردن خانواده و بنیان های آن و سپس جا انداختن، جایگزین کردن و قالب کردن آن به عنوان خانواده اصیل، ریشه دار، متمدن، فرهیخته، دارای کمالات و بافرهنگ را دارند.

.

«خانواده» در «شبکه های ماهواره ای»:

.

با نفوذ و گسترش شبکه های ماهواره ای و برنامه های آنان از جمله سریال ها و فیلم ها، آگاهی در مورد مسائل مطرح شده در آنان از جمله خانواده، روابط بین اعضای خانواده و ویژگی های اخلاقی، شخصیتی، رفتاری و هویتی اعضای خانواده امری بسیار مهم و ضروری است. در واقع با آگاهی از این موضوعات نه تنها به راحتی تحت تاثیر این سریال ها و برنامه ها قرار نخواهیم گرفت و فریب عوام فریبی ها، تصاویر پر زرق و برق و مفاهیم خوش رنگ و لعاب اما در واقع پوچ و دروغین را نخواهیم خورد بلکه عمق اهداف سازندگان آنها را نیز خواهیم فهمید.

مفاهیم و موضوعاتی که در سریال های این شبکه ها پخش و ارائه می شوند بسیار مشخص، قابل فهم و تکراری هستند در واقع این مفاهیم و موضوعات تقریبا در همه سریال ها، فیلم ها و برنامه های پخش شده از سوی آنها وجود دارند. در زیر به چند مورد از این موضوعات که در حوزه خانواده رخ می دهند اشاره خواهیم کرد: 

 

مطالب پیشنهادی:

کودک و انیمیشن: نفوذ فرهنگی در قاب تصویر متحرک