کودک و انیمیشن: نفوذ و تهاجم فرهنگی در قاب تصویر متحرک
.
کودک و انیمیشن: نفوذ و تهاجم فرهنگی در قاب تصویر متحرک: نوسنده حجت مهدوی| سرباز عقل: با ورود به قرن بیست و یکم و و انفجار تکنولوژی و فناوری های دیجیتالی سبک زندگی ما هم دستخوش تغییرات اساسی و گسترده ای شده است که می توانیم تاثیرات و نشانه های آن را در تمام وجوه زندگی مان ببینیم. در واقع سبک زندگی امروز ما به میزان بسیار زیادی متاثر از این فناوری هاست. بسیاری از رفتارهایی که در طول روز و در مواجه با دیگران از خود بروز می دهیم، اخلاقیات و ارتباطات اجتماعی در تمامی سطوح آن، تصمیمات و اقداماتی که سازنده زندگی ما هستند و در نهایت هویت، شخصیت و چیستی انسان امروز در ابعاد و سطوح گوناگون به صورت گسترده ای تحت تاثیر تکنولوژی و انواع گوناگون فناوری های دیجیتالی است.
اما به جرات می توان گفت که تاثیرات این فناوری های دیجیتالی بیشتر متوجه کودکان و نوجوانان شده است. چرا که مواجه این قشر از جامعه با این وسایل بسیار بیشتر از بقیه گروه هاست. فناوری های دیجیتالی به صورت گسترده ای در امور آموزشی، تربیتی، اجتماعی و تفریحی کودکان و نوجوانان کاربرد بسیاری پیدا کرده است از این رو گوشی های هوشمند، تبلت ها و کامپیوترها، پخش کننده های موسیقی، انواع نمایشگرها و ... همه و همه به میزان قابل توجهی با زندگی کودکان و نوجوانان ما همراه با تاثیرات بسیار عمیقی عجین شده اند.
همانطور که گفته شد این وسایل دیجیتالی می توانند کارکرد های متنوعی داشته باشند از جمله کارکرد آموزشی و تفریحی. در واقع بسیاری از امور آموزشی و تربیتی کودکان امروز با استفاده از فناوری های دیجیتالی همچون کامپیوتر، تبلت و سیستم های هوشمند صورت می گیرد. از میان محتواهای گوناگونی که از طریق این فناوری های هوشمند، مبادله و در سطوح گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد می توان به «انیمیشن» ها اشاره کرد. انیمیشن، کارتون یا تصاویر متحرک بخش اعظمی از فضای تربیتی، آموزشی و به خصوص تفریحی کودکان را به انحصار خود در آمورده است. به گونه ای که امروزه کمتر کودک و نوجوانی را می توان یافت که اصلی ترین تفریح و سرگرمی اش انیمیشن و کارتون نباشد. کودکان عصر حاضر ساعات بسیاری را پای تلویزیون، کامپیوتر و تبلت هایشان به تماشای انیمیشن می پردازند. اما سرگرم کردن این قشر حساس و کم سن و سال کم اهمیت ترین کاری است که انیمیشن ها انجام می دهند.
والدین امروز برای آرام نگه داشتن و همچنین آموزش برخی مسائل به کودکانشان آنها را به میزان بسیار زیادی در طول روز در معرض تماشای انیمیشن ها و کارتون ها قرار می دهند غافل از اینکه در کنار سرگرمی و آموزش، مفاهیم بسیار زیاد دیگری نیز به کودک منتقل می شود که ممکن است از دید والدین و مربیانشان پنهان و یا کم اهمیت تلقی شوند. مفاهیم و موضوعاتی که گاه به صورت عمدی و از روی غرض و با اهداف مشخص و از پیش تعیین شده ای به کار گرفته شده اند تا ذهن کودک، اخلاق کودک، رفتار کودک و در نهایت فرهنگ آینده کودک که سازنده فرهنگ آینده جامعه است را در جهات خاصی سوق دهند. لذا انیمیشن ها می توانند مفاهیم، موضوعات و مسائل گوناگونی را به کودکان ما انتقال و آموزش دهند که قطعا تاثیرات جبران ناپذیر و غیر قابل انکاری بر روح و روان، شخصیت، رفتار و اخلاق و از همه مهمتر بر شکل گیری هویت او خواهد گذاشت.
اکثر انیمیشن هایی که در دسترس کودکان ما قرار می گیرند تولید شده کشورهای اروپایی و آمریکا و یا ژاپن و چین هستند که فرهنگشان فرسنگ ها با فرهنگ ایرانی و اسلامی ما فاصله دارد و بعضا در تضاد شدید با مفاهیم دینی، اجتماعی و فرهنگی ما قرار دارند. از طرف دیگر ذهن خام کودک آماده پذیرش هر گونه مفهومی است که در معرض آن قرار می گیرد. در واقع کودک به خاطر ضعف ها، کاستی ها و حساسیت هایی که دارد می توان گزینه بسیار خوبی باشد برای دریافت و نهادینه سازی عناصر و مفاهیمی که از بیرون و در قالب تصویر متحرک یا انیمیشن به او تزریق می شود. لذا ضروری است که با شناخت مفاهیم و موضوعات مطرح شده در این انیمیشن ها فرزندان خود را از آسیب های جبران ناپذیر تماشای آنها مصون نگه داریم. برخی از مفاهیمی که انیمیشن های وارداتی به کودکان ما انتقال و آموزش می دهند:
.
مفاهیم و مضامین غیر اخلاقی و مبتذل:
.
مفاهیم و مضامین غیر اخلاقی و مبتذل جز ثابت بسیاری از انیمیشن های وارداتی هستند که در تقابل با فرهنگ عفاف و حجاب کشور ما قرار دارد. نمایش بی بندو باری جنسی و پوشش های نامناسب، تلاش برای کم رنگ کردن و حذف اختلافات جنسی، بی تعصبی و نگاه منفی به «غیرت» در سراسر این انیمیشن ها به چشم می خورد. در واقع در بسیاری از انیمیشن ها سعی می شود تا «عادی سازی روابط جنسی» برای کودکان صورت پذیرد و با نمایش مفاهیم و موضوعات غیر اخلاقی و مبتذل به صورت پی در پی و در سطوح گوناگون و با استفاده از تکنیک ها و ترفند های مختلف کودکان را نسبت به چنین مسائلی بی تفاوت کنند.
.
خشونت:
.
در بیشتر این انیمیشن ها برای جذب کودک خشونت به شکل بسیار افراطی نشان داده می شود که این مسئله می تواند تاثیرات زیادی بر رفتار و روحیات کودکان بگذارد و آنها را به ابراز خشونت در جامعه در سنین بالاتر متمایل سازد. در واقع نگرش افراد به خشونت در بسیاری موارد ریشه در دوران کودکی فرد دارد. بنابراین منع کودک از تماشای صحنه ها و تصاویر خشونت بار در انیمیشن تاثیر زیادی در شکل گیری رفتار آرام او در آینده خواهد داشت. نمایش صحنه های زد و خورد و خشن، استفاده از الفاظ زشت و خشونت بار و سعی در نشان دادن این موضوع که بدون خشونت و استفاده از زور نمی توان به اهداف مورد نظر رسید از شاخصه های اصلی بسیاری از انیمیشن های وارداتی هستند.
.
مواد مخدر:
.
همچون خشونت، استعمال مواد مخدر همچون سیگار در انیمیشن حتی توسط کاراکتر های کم سن و سال رواج بسیاری دارد که تماشای این نوع صحنه ها می تواند گرایش کودک به موارد مخدر را در سنین بالاتر افزایش دهد. در واقع انیمیشن ها می توانند گرایش به خشونت و مواد مخدر را در ناخوداگاه کودکان تقویت کنند و آنها را نسبت به بروز چنین رفتارهایی در سنین بالاتر تشویق و تحریک کنند. استعمال مواد مخدر در انیمیشن ها رواج روز افزونی یافته است. طبیعتا یکی از فاکتورهایی که سلامت یا اعتیاد کودکان در آینده را رقم خواهد زد، تماشا یا عدم تماشای انیمیشن های اینچنینی در دوران کودکی خواهد بود.
.
ترویج فرهنگ مادی:
.
ترویج فرهنگ مادی برای کودکی که در یک جامعه و فرهنگ معنوی متولد و بزرگ می شود می تواند در آینده علاوه بر خود فرد، جامعه را نیز به تباهی بکشاند چنانکه مقام معظم رهبری نیز فرمودند: «جادوی مادی گرایی با ابزارهای پیشرفته در حال اغواگری و تباه سازی است» انیمیشن های وارداتی میل به مادی گرایی را تقویت کرده و سعی در پاک سازی ذهن افراد از دوران کودکی از معنویات و هر آنچه که او را به خدا نزدیکتر می کند را دارند. تاکید صرف بر مادیات بدون توجه به ضوابط اخلاقی، دینی و انسانی در انیمیشن ها رواج روز افزون یافته است به گونه ای که در بسیاری از انیمیشن ها برخی کارکتر ها برای رسیدن به منافع مالی و مادیشان از هیچ حربه و نیرنگی فروگذار نمی کنند.
.
شیطان پرستی:
.
«شیطان پرستی»، «نمادهای شیطانی» و «نمادهای فراماسونری و صهیونیستی» به قدری در انیمیشن های وارداتی دیده می شود که حقیقتا پیدا کردن انیمیشنی که بتوان با اطمینان کامل سالم بودن آن را تایید کرد دشوار می نماید. برای نمونه بسیاری از انیمیشن های کمپانی های معروف همچون والت دیزنی که به میزان زیادی برای کودکان ما به نمایش در آمده اند به شدت آمیخته با نمادهای «فراماسونری و شیطان پرستی» هستند. با ترویج شیطان پرستی در انیمیشن برای کودکان ذهن آنها برای پذیرش چنین مفاهیمی در آینده کاملا مستعد و آماده می شود. یا در بهترین حالت هیچ گونه مقاومتی برای رد، نفی و مقابله با آنها انجام نمی شود.
.
نتیجه گیری:
.
اینها فقط گوشه کوچکی از آن چیزی هستند که انیمیشن به کودکان آموزش و انتقال می دهد. در جریان تماشای انیمیشن از سوی کودکان «تحمیل فرهنگی» رخ می دهد به این معنی که کودک به عنوان مخاطبی با پتانسیل بسیار بالا برای پذیرش و فاقد کوچکترین اراده و مقاومت در مواجه با مفاهیم و مضامین مطرح در انیمیشن، و از طرف دیگر یکسویه بودن و غیر تعاملی بودن انتقال مفاهیم و موضوعات مطرح در انیمیشن و در نهایت اینکه کودک دارای کمترین میزان تعقل، تفکر و قدرت تصمیم گیری برای پردازش، درک، رد و پذیرش اطلاعات ارائه شده در انیمیشن می باشد مورد تحمیل هجمه های فرهنگی مختلف قرار می گیرد. در واقع کودک در مواجه با انیمیشن در معرض نوعی «بمباران اطلاعاتی» قرار می گیرد که در جریان آن انواع اطلاعات غلط، گمراه کننده، مخرب و ضد فرهنگی به راحتی ذهنیت، شخصیت، هویت و روح و روان کودک را شکل می هند. بنابراین والدین باید حساسیت بیشتری به خرج دهند و برای لحظه ای آرام شدن کودک او را در معرض چنین خطراتی قرار ندهند و سعی کنند در صورت امکان ابتدا آن محتوایی که می خواهند کودکشان را با آن سرگرم کنند مورد بررسی دقیق قرار دهند سپس به نمایش آن برای فرزندشان اقدام کنند.
.
«کپی برداری از سرباز عقل فقط با ذکر منبع مجاز است»
سرباز عقل
مطالب پیشنهادی:
