معرفی نویسنده: «سید شهیدان اهل قلم» شهید سید مرتضی آوینی و آثار او

معرفی نویسنده: (سید شهیدان اهل قلم) شهید سید مرتضی آوینی و آثار او

.

.

شهید سید مرتضی آوینی در شهریور سال 1326 در شهر ری متولد شد. در سال 1344 در رشته معماری وارد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد اما بعد از پیروزی انقلاب در سال 1357 به کار فیلم سازی روی آورد. از اولین کارهای او در گروه فیلم سازی می توان «مجموعه شش روز در ترکمن صحرا»، «سیل خوزستان»، «مجموعه مستند خان گزیده ها»، «شهری در آسمان» (درباره محاصره، سقوط و آزاد شدن خرمشهر) و «مجموعه تلویزیونی روایت فتح» (در مورد جنگ هشت ساله دفاع مقدس به خصوص عملیات کربلای 1 و 5، عملیات والفجر 8 و همچنین اتفاقات فرهنگی و سیاسی سال 1366) را نام برد . وی بعد از جنگ در «مؤسسۀ فرهنگی روایت فتح» به فعالیت های فرهنگی، هنری و مطبوعاتی پرداخت. حاصل تلاش او در آن زمان مجموعه مقالاتی در مورد سینما، هنر، هنر و عرفان، نقاشی، تئاتر، هنر انقلاب و ... بود. او بر این باور بود که با وقوع انقلاب اسلامی و ظهور انسان کاملی چون امام خمینی(ره) بشر وارد عهد تاریخی جدیدی شده است که آن را «عصر توبه‌ی بشریت» می‌نامید. عصری که به انقلاب جهانی امام عصر(عج) و ظهور «دولت پایدار حق» منتهی خواهد شد.

.

شهید آوینی مقالات بسیاری در موضوعات گوناگون دارد که بعدها به صورت کتاب منتشر شدند. در زیر مهمترین آثار او به اجمال معرفی می شوند:

.

کتاب «توسعه و مبانی تمدن غرب»: در مقالات این کتاب مفهوم «توسعه» از نگاه و چشم انداز تمدن غربی و مبتنی بر مبانی معرفتی تمدن غرب و همچنین «اقتصاد» و «سیستم آموزشی» در تمدن غرب بررسی می شود. همچنین با طرح مسائلی همچون «انحطاط خانواده» و «مسائل محیط زیستی» به نقد «توسعه یافتگی» در غرب می پردازد. متن این کتاب بسیار روان است و خواندن آن برای فهم ریشه و مبانی تمدن غربی توصیه می شود. از مقالات این کتاب می توان «در معنای توسعه»، «توسعه نیافتگی»، «بهشت زمینی»، «توسعه برای تمتع»، «تمدن اسراف و تبذیر»، «دیکتاتوری اقتصاد»، «نظام سیاره ای اقتصاد»، «از دیکتاتوری پول تا اقتصاد صلواتی»، « سود پرستی»، «بنیاد اقتصاد آزاد»، «نظام آموزشی و آرمان توسعه یافتگی»، «نظام آموزش غربی»، «محصول جدایی علم از دین»، «ترقی یا تکامل؟»، «انسان از نسل میمون، خرافه ای جاهلانه» نام برد.

.

کتاب «آغازی بر یک پایان»: این کتاب مجموعه مقالاتی در مورد انقلاب اسلامی است و بیشتر نظرات اعتقادی و سیاسی او را نشان می دهد. در بخش اول این کتاب با مقالاتی همچون «داغ بی تصلی»، «مبشر صبح»، «امام و حیات باطنی انسان» و «دهه شصت و امام خمینی» به سوگ و رحلت امام خمینی (ره) و مطالبی در باب شخصیت و جایگاه ایشان در «تاریخ حیات باطنی انسان» و نقش او در زنده کردن اسلام با انقلاب اسلامی می پردازد. در بخش دوم کتاب با مقالاتی همچون «گرداب شیطان»، «در برابر فرهنگ واحد جهانی»، «اسلامیت و جمهوریت؟» درباره مبانی حکومت دینی و نظام ولایت فقیه و تقابل آن با تمدن غربی بحث می کند. در بخش سوم نیز با دو مقاله « صلیبی از خون سرخ» و «ارتش متحد اسلامی» به فاجعه نسل کشی مسلمانان در بوسنی و هرزگوین می پردازد و تشکیل امت واحد اسلامی را راهی برای مقابله با سیطره نظم نوین و امپریالیسم فرهنگی آمریکا در جهان می داند. در بخش پایانی کتاب نویسنده در مقالاتی همچون «ایمان، منجی جهان فرداست»، «نظم نوین جهانی و راه فطرت»، «دولت پایدار حق فرا می رسد» و « آغازی بر یک پایان» انقلاب اسلامی را نشانه به پایان رسیدن تمدن غربی میداند و به حرکت باطنی انقلاب اسلامی برای رسیدن به هدف غایی و نهایی آن می پردازد.

.

کتاب «آینه جادو»: در این کتاب به سینما با نگاهی مذهبی و الهی پرداخته می شود و به معرفی سینمای دینی و تقابل آن با سینمای مبتذل، غیر معنوی و مادی غرب می پردازد. این کتاب در سه جلد تدوین شده است که مهمترینِ آن جلد اول است که در آن به ماهیت سینما پرداخته می شود و با کنار گذاشتن نگاه و تلقی غربی از سینما موضوعات مهمی همچون «جذابیت در سینما»، «زبان سینما»، «ماهیت سینما» و ... را مطرح می کند. آوینی در مقاله «جادوی پنهان و خلسه نارسیسی» در نقد سینما می گوید: « جادوی سینما و تلویزیون، در برزخ تأثرات احساسی و روانی ظاهر می شود و لذا اثرات تخریبی و یا احیانا تربیتی خویش را بیشتر بر «ضمیر نا به خود» باقی می گذارد، اگرچه راه دنیای خودآگاهی نیز بر آن بسته نیست». همچنین ادامه می دهد: «رابطه سینما و تلویزیون با مخاطبان خویش نوعی رابطه «تسخیری» است که از طیق ایجاد جاذبه در تماشاگر برقرار می شود؛ اگرچه تسخیر به میل نه به عنف و اکراه. ظاهرا هیچ گونه اکراه یا اجباری در کار نیست، اما اگر درست به این رابطه بیندیشیم خواهیم دید که غالبا رشته این جذابیت نه به کمالات انسانی بلکه به ضعف های او بند شده است. کششی سحرآمیز و غیر قابل مقاومت».

.

کتاب «حلزون های خانه به دوش»: این کتاب به روشنفکران و جریان روشنفکری و رابطه آنها با انقلاب اسلامی می پردازد. آوینی در این کتاب نقد های تندی به روشنفکران کرده است و دیدگاه های آنان را به شدت مورد انتقاد قرار داده است. وی در مقاله «روشن فکران و معاصر بودن» ضمن پاسخ دادن به پرسش «تلقی شما از معاصر بودن چیست؟» که در نشریه «دنیای سخن» در سال 1367 مطرح شده بود، به انتقاد از روشنفکران می پردازد: «روشنفکران این مرزو بوم هرگز حقیقتا در تاریخ و تفکر غرب شرکت نیافته اند. آنها مقلدانی ظاهرگرا بیش نبوده اند و به عبارت بهتر غرب زده بوده اند نه غربی. روشنفکران این مُلک خمیازه کشانی مفلوک بیش نبوده اند و این شجره ریشه در خاک ندارد.» آوینی همچنین درمورد تصور غلط روشنفکران ایرانی درباره انقلاب اسلامی می گوید:« توهّم برشان داشته که ما حکم بر تقلید نیاکان نهاده ایم و تفکرمان سر راهی است و چون با این پرسش های حکیمانه (!) روبه رو شویم ترس برمان می دارد و دستپاچه می شویم و قیافه می بازیم. ما را به همان «باغ سبزی» می خوانند که  در انگار آنان «بهشت زمینی» است. ما با نهج البلاغه انقلاب کردیم و این ها با تحلیل های احمقانه ی «موج سوم» و «تکاپوی جهانی» می خواهد از راه بازمان دارند».

.

از مقالات مهم و خواندنی دیگر این کتاب میتوان به «کدام عرفان؟»، «وقتی روشن فکران وارث انقلاب می شوند»، «انقلاب اسلامی و اوتوپیای غرب زدگان»، «از مایکل جکسون تا شهرنوش پارسی پور» و «تجدد یا تحجر؟» اشاره کرد.

.

کتاب هایی که در بالا معرفی شدند شامل مهمترین مقالات شهید آوینی می باشند. از دیگر آثار شهید آوینی می توان کتاب های زیر را نام برد:

.

«گنجینه آسمان»: شامل گفتار متن فیلم های روایت فتح

«رستاخیز جان»: شامل مقالاتی در باره ادبیات، فرهنگ و رسانه

«فردایی دیگر»: شامل مقالاتی در باب تفسیر تمدن غربی و همچنین مقالاتی در مورد ادبیات و شعر

«فتح خون»: شامل ده فصل در روایت محرّم

«انفطار صورت»: شامل مقالاتی درباره هنر گرافیک و نقاشی

.

نویسنده: حجت مهدوی

.

کلمات کلیدی: اسرافیل، آوینی، آثار شهید آوینی، رشته ی معماری، دانشده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، انقلاب اسلامی، روایت فتح، دفاع مقدس، مستند سازی، سینما، خمینی، امام زمان (عج)، تمدن غرب، توسعه، سیستم آموزشی غرب، خانواده، نظام آموزشی و نظام اقتصادی، کتاب توسعه و مبانی تمدن غرب، کتاب آغازی بر یک پایان، کتاب آیینه جادو، جدایی علم از دین، نظریه تکامل، فرهنگ جهانی، اسلام، ولایت فقیه، مسلمانان، امپریالیسم فرهنگی امریکا، سینما، روشنفکر، روشنفکری، تاریخ، مایکل جکسون، فرهنگ و رسانه، محرم، گرافیک و نقاشی، جشنواره شهید آوینی، انیمیشن سازی، فیلم سازی، نظام اموزش امریکایی و اروپایی، نظام آموزش غربی، امریکا، غرب شناسی

.

(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)