سرباز عقل

مطالبی درباره فلسفه و جامعه شناسی | غرب شناسی | شرق شناسی | اسلام و ایران | رسانه و تکنولوژی | سیر مطالعاتی

سرباز عقل

مطالبی درباره فلسفه و جامعه شناسی | غرب شناسی | شرق شناسی | اسلام و ایران | رسانه و تکنولوژی | سیر مطالعاتی

مشخصات بلاگ
سرباز عقل

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ»
«إِنَّ اللَّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَومٍ حَتّىٰ یُغَیِّروا ما بِأَنفُسِهِم»
خداوند سرنوشت هیچ قومی را تغییر نمی‌دهد مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است تغییر دهند. (قرآن کریم. سوره مبارکه رعد آیه 11)

۱۷ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «رضا داوری اردکانی» ثبت شده است

 

تروریست مدعی به عهده گرفتن و انجام دادن کار بزرگی است.

تروریست جان می بازد تا به خیال خود شرّی را دفع کند یا حقیقت و یا عقیده ای را نجات دهد.

تروریست با ایجاد ترس و وحشت ارضاء می شود.

تروریست فکر می کند که راهی جز راه ترور ندارد. او به راه دیگری نمی اندیشد و اگر بیندیشد، فورا به این نتیجه می رسد که همه راه ها به بن بست رسیده است.

تروریست اگرچه گاهی خود را معتقد و راسخ در اعتقاد می داند، در حقیقت قشری و سست اعتقاد است.

تروریست بی عالم و بی تاریخ است. او از گذشته بریده و به آینده نپیوسته است.

تروریست حاصل دور شدن و بیرون افتادن از تفکر و عمل و اعتقاد، و خود را معلق یافتن است.

تروریست زاده عصری است که در حقیقت عصر نیست، و در آن هر چه معتبر بوده است از اعتبار افتاده و هر چیز بی اعتباری می تواند معتبر شود.

 

سیاست، تاریخ، تفکر: رضا داوری اردکانی

 

 

 



 

  • سرباز عقل

 رضا داوری اردکانی غرب گرفتار و گرفتاران غرب

 

می گویند چرا نباید و نتوانیم علم و آزادی و حقوق بشر را به جای اینکه به مردم و سرزمین خاصی مثل اروپا یا امریکا نسبت دهیم، داشته نوع بشر و در شأن آدمی از آن حیث که آدمی است بدانیم و چرا باید این همه چیزهای خوب و نفیس و خواستنی را به غرب منسوب کرد.

اگر می توانستیم علم و آزادی و حقوق بشر را از مقدمات و شرایط و لوازم و نتایج آن انتزاع کنیم و علمی داشته باشیم که مقصدی جز حقیقت نداشته باشد و از اراده تصرف و تملک و غلبه آزاد باشد و آزادی اگر مرکب اراده به سوی قدرت نشده بود و حقوق بشر به غرور و خودبینی و دعوی اَنَاالحقی نمی انجامید، کسانی که اکنون علم و آزادی را مفاهیم انتزاعی می گیرند و به صورت وهمی و رویایی آن دل خوش کنند حق داشتند.

 

مطالب مرتبط:

سیر مطالعاتی غربی شناسی

سیر مطالعاتی تاریخ غرب

قانون غرب

جریان شناسی تاریخ تجدد در ایران

فرسایش مشارکت مدنی در امریکا

تهاجم فرهنگ رسانه ای غرب

علم و تکنولوژی و توسعه

  • سرباز عقل

 غرب شناسی و قانون غرب

 

مظاهر و نمایندگان تفکر و فرهنگ غربی هرگز شرق را در برابر غرب قرار نداده اند. شرق- هند و احیانا ایران باستان- در نظر آنان گذشته غرب یا انحراف از مسیر حقیقی تاریخ و عارضه کودنی و بلاهت در تاریخ بشر است.

 

مطالب مرتبط:

سیر مطالعاتی غرب شناسی

سیر مطالعاتی تاریخ غرب

  • سرباز عقل

 

علم و تکنولوژی و توسعه | تکنیک و تاریخ: نمی دانیم چرا پیش از آن و در جایی دیگر از جهان  چنین سودایی پیدا نشده بود. چرا یونانیان به این فکر نیفتادند و مسلمانان با این همه تحقیقاتی که در طب و کیمیا و داروسازی داشتند به تکنولوژی جدید دست نیافتند؟ اگر بگویند علم می بایست به مرحله ای از کمال خود برسد تا علم پایه تکنولوژی باشد، در حقیقت تکنولوژی را غایت و کمال علم گرفته اند و چنانکه می دانیم غایت هرچیز بر آن چیز مقدم است. حتی اگر به این معانی کاری نداشته باشیم، قبول این معنی که بشر قصد و اراده کرده است که علمی پدید آورد که با آن بتواند طبیعت و موجودات را مسخر کند و با تصرف در موجودات وسایلی برای بهبود زندگی خویش بسازد تکنیک را در نظر داشته است و دیگر نمی توان گفت که تکنولوژی قائم به علم است، بلکه درست برعکس، باید گفت علم به وجود آمده است تا با آن بتوان نیروهای موجود در طبیعت را مهار کرد و آنها را مورد بهره برداری قرار داد.


  • سرباز عقل

غرب شناسی

تهاجم فرهنگ رسانه ای غرب 1

 

تهاجم فرهنگی حادثه بزرگی در تاریخ معاصر است و به این جهت به آسانی نمی توان آن را درک کرد. منتها ما معمولا به این دشواری و قصور فهم آگاه نیستیم و چه بسا کسانی خیال کنند که با ترتیب مجالس سخنرانی و نوشتن چند کتاب و رساله و مقاله خطابی و جدلی و استدلالی مشکل را حل می کنند. مصیبت وقتی است که جاهلان بخواهند گره کار را از طریق خشم و هیاهو و بدزبانی و ضرب و شتم بگشایند. پس آیا باید به تهاجم فرهنگی تسلیم شد و هیچ مقاومتی در برابر آن نکرد؟

 

تا ندانیم که تهاجم از کجا آغاز شده و چه هدفی دارد و سلاحش چیست، چگونه می توانیم در برابر آن بایستیم؟ من نگفتم که تهاجم فرهنگی مهم نیست، بلکه سخن این بود که چون این تهاجم جز در موارد خاص دانسته نیست، نسخه علاج قطعی برای آن نمی توان نوشت. با وجود این، نباید پنداشت که غرب در این تهاجم پیروز می شود، این تهاجم در حقیقت آغاز شکست غرب پس از غلبه دویست ساله سودای پیروزی قطعی بر همه چیز و همه جاست.

  • سرباز عقل

 

شرق شناسی چیست: ملاحضاتی درباره شرق شناسی| اختلافی که پس از انتشار کتاب شرق شناسی ادوارد سعید درباره شرق شناسی در گرفت، در حقیقت اختلاف میان دو تلقی از شرق شناسی است. فی المثل صاحب کتاب «پست مدرنیسم و اسلام» مواد و مستندات کتاب ادوارد سعید را رد نمی کند و حتی خود قطعاتی از آثار شرق شناسان را می آورد که در آن مسلمانان و غیر اروپاییان تحقیر شده اند، اما با نظر سعید دایر بر اینکه در شرق شناسی چیزی از قهر و استیلا نهفته است مخالفت می کند. او با رجوع به عقل مادی مانند همه پژوهندگانی که حکم وجود و ماهیت را از هم تفکیک نمی کنند و در تفکر موجود بین اند، تلویحا شرق شناسان را به شرق شناسان خوب و بد و آثار آنان را به پژوهش های دقیق و غیر دقیق تقسیم می کند.

  • سرباز عقل

علم و تکنولوژی و توسعه

تکنیک و تاریخ 2

 

تکنولوژی، یا صورتی از تکنیک، در قدیم هم بوده است و در دوره اسلامی و در اواخر قرون وسطای مسیحی نه فقط صنعت جنگی پیشرفت کرده بود بلکه نشانه های ظهور نوعی تکنوسیانس را هم می توان در کاروبار کتاب خوانان آن زمان ها دید. کتاب نام گل سرخ اثر امبرتو اکو را بخوانید تا ببینید که در دیرها کسانی در جست و جوی چه کتاب ها بوده اند و برای چه مقصد و مقصودی دنبال کتاب ها می گشته اند و آنها را می خوانده اند. مع هذا کسی جامعه اسلامی یا قرون وسطای اروپا را با صنایعشان نمی شناسد.

  • سرباز عقل

 

شرق شناسی چیست؟  ملاحضاتی درباره شرق شناسی| اروپا سرزمینی بود که یونانی ها و بعدا رومی ها و دیگران آن را میهن خود نامیدند. آنها آسیا و آفریقا را همسایگان خود می خواندند در حالی که این همسایگان خود را به این اسم نمی خواندند. اروپا در دوران های متوالیِ یونانی مآبی، رومی گری و مسیحیت خود به تعریف خود دست زد در حالی که وجه تسمیه آسیا و آفریقا را دیگران انتخاب کرده بودند و از نظر جغرافیایی و در مفهوم قومی، اخلاقی و فرهنگی و دینی برای این دیگران چیزی محسوب می شدند در حدّ بربر و کافر.

  • سرباز عقل

علم و تکنولوژی و توسعه

تکنیک و تاریخ 1

 

مسلما برای همه جهان و مخصوصا برای کشورهای در حال توسعه این هر دو نوع سخن لازم و مغتنم است. در شرایط کنونی هیچ کس نمی تواند پشت کردن به علم تکنولوژیک را سفارش کند. عیب سخن کسانی که علم و تکنیک جدید را آورده شیطان و شیطانی می دانند این است که می پندارند علم و تکنیک هوس و تفنن است و می توان از آن روی گرداند و عیب بزرگتر اینکه روگرداندن از تکنیک را برای بازگشت به گذشته سفارش می کنند. تغییر تمدن ها به میل و هوس اشخاص نیست و تمدن جدید، هرچه باشد، قائم و متکی به احساسات و رد و قبول اشخاص نیست و این تمدن از علم و تکنولوژی جدید نمی تواند منفک باشد. ما هم هنوز طرح تمدنی را که در آن قدرت تکنولوژی غالب نباشد نمی شناسیم.

  • سرباز عقل

 

شرق شناسی چیست؟ ملاحضاتی درباره شرق شناسی| نام شرق شناسی را اروپاییان وضع کرده اند. آنان از آغاز رنسانس تا قرن هجدهم بیشتر به زبان و ادبیات و هنر و فلسفه یونانی توجه داشتند و سپس به شرق شناسی مایل شده و آن را بنیاد کرده اند. اگر شرق شناسی به نحوی جانشین یونان پژوهی شده باید توجه کرد که وجه علاقه به یونان با علاقه به شرق یکی نیست. یعنی توجه اروپاییان به یونان در اغاز رنسانس توجه علمی به قصد پژوهش صرف در فرهنگ و ادب و فلسفه یونانی نبود. این توجه با نوعی تعلق خاطر و رعایت ادب و حرمت قرین بود. اروپای قرن های 15 و 16 و 17 انعکاس صورتی از ادب و آداب را در افق فراروی خود دیده بود که با پایدیای یونانی شباهت داشت. به این جهت یونان صرفا متعلَّق  پژوهش دانشمندان و متخصصان و صاحب نظران رنسانس نبود. آنها با رجوع به یونان راه تجدد را گشودند و در این راه به علوم و ایدئولوژی ها و روابط و نظام ها و مناسبات خاصی دست یافتند.

  • سرباز عقل