غرب شناسی: امریکا شناسی: تاریخ و تمدن امریکا: پایه های تمدن امریکا (قسمت دوم)

غرب شناسی

امریکا شناسی: تاریخ و تمدن امریکا: پایه های تمدن امریکا (قسمت دوم)

 

آنچه در برخی از کتاب ها به عنوان انقلاب امریکا نوشته شده، بر اساس نظر بسیاری از تاریخ شناسان و تاریخ نویسان امریکا، جنگ و شورش برای استقلال بود. در پایان قرن هجدهم میلادی، امریکا با جمعیتی حدود چهار میلیون نفر که بیشتر آنان را نژاد اروپایی تشکیل می داد، موفق شد خود را از سلطه حکومت های استعماری انگلیس و فرانسه آزاد کند و در عین حال با سرکوب امریکایی های اصیل سرخ پوست و تمدن آنها، در مرز معین وسیع و بزرگی- که در واقع یک قاره محسوب می شد و از همه منابع طبیعی و خدادادی بهره مند بود- بنیان یک تمدن جدید را بر قرار کند. استقلال و آغاز جمهوریت امریکا تقریبا با آغاز سلطنت قاجاریه در ایران و انقلاب فرانسه همزمان است.

 

مهم این است که رشد و توسعه کشوری به نام ایالات متحده امریکا که از شرق به غرب توسط دو اقیانوس بزرگ محافظت می شد، زمانی آغاز شد که این سرزمین بکر و دست نخورده در 1800م. فقط پنج میلیون جمعیت داشت و در آغاز قرن بیستم یعنی در 1900م. نیز جمعیت آن از 75 میلیون تجاوز نمی کرد. در تاریخ تمدن دنیا، چنین فرصت مناسبی با چنین شرایطی برای هیچ ملت و گروهی به وجود نیامده بود.

 

پایه های این تمدن  در چند اصل خلاصه می شد:

1. فردگرایی و آزادی های فردی
2. مستثنی بودن امریکا و امریکایی ها از کشورها و مردم دیگر
3. تسلط بر طبیعت
4. قدرت طلبی و رقابت
5. تولید و انباشت ثروت
6. جدایی دین از سیاست و حکومت
7. کوشش در وحدت و اتحاد با ایالت ها در سایه یک نظام سیاسی فدرال
8. توجه به علم جدید و فناوری

 

با توسعه شهرنشینی و شهروندی، افزایش جمعیت، مهاجران، قوای انسانی جدید و صنعتی شدن کشور، امریکا با نظام سرمایه داری نوین، در مسیر تمدن امروزی خود گام برداشت. با اصول و شرایط فوق، فرهنگ و جامعه امریکا به کلی تغییر یافته بود. آزادی و فردگرایی در هم ادغام شده و عدالت اجتماعی و مسئولیت اشتراکی فراموش شده بود. به مدت بیش از یکصد و پنجاه سال، یعنی از اوایل قرن نوزدهم تا اواسط قرن بیستم، در حالی که تمام قاره های دنیا به ویژه اروپا و آسیا و همچنین مرزهای ملی مورد هجوم بیگانگان قرار گرفته و جنگ های داخلی و منطقه ای ادامه داشت و از امنیت، صلح و آرامش خبری نبود، قاره امریکای شمالی با محافظت دو اقیانوس بزرگ و با فراغت نسبتا کامل به توسعه اقتصادی، سیاسی و فناوری داخلی خود پرداخته و خود را از تجاوزهای دیگران مصون نگاه داشت.

 

نیروی دریای قدرت های اروپایی توانایی مقابله و جنگ با ایالات متحده امریکا را نداشت، در حالی که بزرگترین زد و خوردها و صدمه های جنگی در این مدت یک قرن و نیم در قاره های اروپا، آسیا و افریقا صورت گرفت. این مصونیت جغرافیایی، نظامی، سیاسی و اقتصادی امریکا باعث شد امریکا و امریکایی هابا ذهنیت دیگری سوای اروپایی ها و سایر دنیا به مفاهیم امنیت، ملی گرایی، توسعه، هویت و شخصیت فردی و ملی بپردازند.

 

امریکا از زمان استقلال تاکنون، سه بار مورد تجاوز فیزیکی خارجیان قرار گرفته است، اما در بقیه موارد در مصونیت و امنیت ویژه ای زندگی کرده است:

 

1. تجاوز و بمباران شهر واشنگتن به دست قوای انگلیسی در 1812م.
2. حمله ژاپنی ها به جزایر هاوایی در جنگ جهانی دوم
3. عملیات تروریستی 11 سپتامبر 2001م. در نیویورک و واشنگتن

 

مشکلات بزرگ امریکا از جنبه امنیتی از آغاز جمهوری این کشور تا امروز بیشتر داخلی بوده است و نه خارجی. جنگ های داخلی امریکا بین ایالت های جنوبی و شمالی در سال های بین 1861 تا 1865م. که بیش از شش میلیون کشته و زخمی داد بزرگترین مصیبت ایالات متحده امریکا در طول تاریخ بوده است. مصونیت امریکا از حمله های خارجیان و شرایط اقتصادی و سیاسی در طول تاریخ ایالات متحده امریکا موجب شده است تا امریکایی ها درباره امنیت ملی، استثنایی بودن خود و کشورشان، رفاه و سعادتمندی و ماموریتشان در توسعه گرایی و جهان داری، دیدگاه و جهانبینی کاملا متفاوتی با کشورهای دیگر دنیا داشته باشند.

 

در امریکا فردگرایی و آزادی در هم ادغام شده و مفهوم «استثنا بودن امریکا» حس ملی گرایی ویژه خودگرایی را تشدید کرده و منشور «سرنوشت و ماموریت خاص امریکا» را در سیاست های داخلی و خارجی این کشور به وجود آورده است.

 

اشاعه این گونه دکترین ها سبب شده بود امریکایی ها خود را یک ملت برگزیده و برتر بدانند. این نوع ناسونالیسم نیز گرچه به همبستگی و بسیج ملی این کشور کمک بسیاری کرده ولی حس امپریالیستی و سلطه گرایی را تقویت نموده است. تسلط بر طبیعت، آثار مثبت و منفی فوق العاده ای داشت. این خصلت باعث شد امریکایی ها موانع طبیعی را جهت شناخت مرزهای جدید از بین برده و به منافع و سرزمین های جدید دسترسی پیدا کنند، ولی در عین حال کمر به نابودی زیبایی طبیعت و محیط زیست بستند.

 

قدرت طلبی و رقابت همراه با تولید انبوه کالا و اندوختن ثروت، مادی گرایی را یکی از ویژگی های اصلی تمدن امریکا قرار داد و با موثر واقع نشدن دین در رفتار حکومتگران، به بیانی جدایی دین از سیاست و حکومت، به خصوص در شرایط سرمایه داری، خلا معنوی بزرگی در جامعه امریکا ایجاد شد. توجه به علم جدید و فناوری، بی تردید امریکا را پیشاپیش قدرت های بزرگ قرار داد، برپایی صدها موسسه دانشگاهی و تحقیقاتی باعث اختراع ها و ابتکارهای متعدد و بی شماری شد و نظام اقتصادی، سیاسی، نظامی و فرهنگی این کشور را تقویت کرد. ولی سوال بزرگ و اصلی این بود که این نهادها، علوم و فناوری در خدمت چه گروه و تشکل هایی است و در چه شرایطی و به چه علت رشد و نمو پیدا می کنند؟

 

تمدن امروزی امریکا، نه تنها بر مبناری یک الگوی جدید سرمایه داری رشد و نمو کرده است بلکه فراتر از آن، ایدئولوژی امریکا به صورت یک مذهب و روش زندگی شده که اسطوره ها، تصاویر و آئینِ بخش مهمی از تمدن غرب را تشکیل می دهد.

 

منبع: مولانا، حمید. امریکا شناسی: فراز و فرود یک امپراتوری. موسسه انتشارات امیر کبیر، چاپ دوم، 1390، ص 38

 

کلمات کلیدی: اسرافیل، امریکا، تمدن امریکا، امریکا شناسی، انقلاب امریکا، تاریخ امریکا، جنگ استقلال امریکا، جنگ های داخلی امریکا، جمعیت امریکا، اروپا، کشورهای اروپایی، انگلستان، فرانسه، سرخ پوستان امریکا، قاره امریکا، ایران، قاجاریه، انقلاب فرانسه، ایالات متحده امریکا، شرق، غرب، غرب شناسی، آزادی در امریکا، سکولاریسم، جدایی دین از سیاست و حکومت، نظام سیاسی امریکا، فناوری و تکنولوژی در امریکا، مهاجرت به امریکا، ویزای امریکا، امریکای شمالی، نیروی دریایی امریکا، قدرت نظامی امریکا، ارتش امریکا، فرهنگ امریکا، ملی گرایی در امریکا، واشنگتن، نیویورک، ژاپن، جزایر هاوایی، عملیات تروریستی 11 سپتامبر، امپریالیسم امریکا، امریکا و محیط زیست، دانشگاه های امریکا، مراکز علمی امریکا، دین و مذهب در امریکا، اختراعات امریکا، توافق هسته ای با امریکا، تحریم های امریکا علیه ایران، امریکا و کره شمالی، جنگ های امریکا، موشک های هسته ای امریکا، قدرت نظامی ایران، ارتش ایران

 

(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)