میرزا ملکم خان را بیشتر بشناسید
میرزا ملکم خان های زمان ما چه کسانی هستند؟
میرزا ملکم خان ناظم الدوله، یکی از رجال دولتی و حکومتی عصر قاجاری بود که به شعار «اخذ تمدن غربی بدون دخالت عقل ایرانی» اعتقاد زیادی داشت. او در رساله «دفتر قانون» می نویسد:
«بفرمایید این درس تنظیم را در کجا خوانده اید؟ می دانم باز خواهید خندید و خواهید فرمود درس تنظیم چه چیز است؟ نظم ایران عقل می خواهد و ما عقل داریم. من این همه فریادی که می زنم به واسطه همین خبط شماست؛
ایران را به عقل نمی توان نظم داد. عقل شما در صورتی که بیشتر از عقل افلاطون باشد، باز بدون حکم فرنگی (خارجی) ممکن نیست بفهمد که اداره شهری یعنی چه. خلاصه، الان چیزی که اعظم موانع ترقی ایران شده این است که وزرای ما عقل خود را بر علوم فرنگستان ترجیح می دهد.»
میرزا ملکم خان ادامه می دهد:
«ملل فرنگ (کشورهای خارجی) سه هزار سال معطل شدند تا اختراع عکس بروز کرد. حال وزرای ما می توانند این اختراع را در بیست و چهار ساعت اخد نمایند اما به یک شرط که عقل خود را داخل اجرای این عمل نکنند و هر طور که معلم فرنگ می گوید همانطور رفتار نمایند.»
ملکم خان نمونه دیگری را مثال می زند:
«همچنین ملل فرنگ، به جهت اختراع نظام دولت سه هزار سال زحمت کشیده اند. حال وزرای ما می توانند نظام ایشان را در یک ماه اخذ بکنند. اما به شرط اینکه عقل خود را از اختراعات تازه معاف بدارند»
اسرافیل: با مطالعه مطالبی که از میرزا ملکم خان به جا مانده است به راحتی می توان به عمق و ریشه تفکر ایشان پی برد. به نظر شما در وضعیت کنونی ایران، هنوز هم امثال ملکم خان در بدنه دولت و حکومت وجود دارند؟ ملکم خان های زمان ما چه کسانی هستند؟ اینها چه می خواهند؟
