ظهور روشن فکری در ایران: روشن فکری چیست؟ روشن فکر کیست؟ (قسمت اول)

ظهور روشن فکری در ایران: روشن فکری چیست؟ روشن فکر کیست؟

(قسمت اول)

 

«مستفرنگ» اصطلاحی بود که در آن دوره به این افراد گفته می شد، به معنای کسی که به فرنگ (غرب) رفته است و می خواهد غربی شود. این تمایل و علاقه اول در ظاهر و پوشش ظاهری این دسته افراد و استفاده از کفش و کلاه و کت و شلوار غربی، بعد در بیان و کلام او که مملو از کلمات انگلیسی و فرانسوی بود و در نهایت در اندیشه و توصیه های او به این که «هر چه زودتر باید غربی شویم» دیده می شد.

 

برخی از این مسافران ایرانی، زندگی در غرب را بر زندگی در ایران ترجیح دادند و عده ای از آنها که برگشتند، تلاش کردند ایران را به قافله علم و تمدن غربی برسانند. این دانشجویان فرزندان اشراف و درباریان بودند و بعد از مراجعت به کشور در یکی از مناصب و مشاغل حکومتی مشغول می شدند و کمتر به فعالیت فرهنگی و ترویجی در مسیر اندیشه خود می پرداختند ولی همین افراد در تحولات این دوره و دوره های بعد تاریخ معاصر ایران، همیشه زمینه ساز تغییرات و تحولات به سمت غربی کردن ایران بودند.

 

این گروه خود را «منورالفکر» می نامیدند، ترجمه کلمه (Enlightenment) به معنای روشن اندیشیِ فکری که در اروپای قرن هجدهم و نوزدهم، به اندیشمندان و متفکرین غربی اطلاق می شد.

 

کارخانه های عظیم تولید کالا و صنایع توپ و تفنگ سازی، کشتی سازی، راه آهن، ماشین، بیمارستان های بزرگ و بهداشت و سلامت عمومی، برق و روشنایی در شهرها، مجالس تئاتر و خوش گذرانی و عیاشی، کاباره ها، سینماها، کتابخانه های عظیم و دانشگاه های بزرگ، جلوه های خیره کننده و البته روزمره غرب بود که تماشاگران و دانشجویان ایرانی را از دیدن آنها به حیرت وا می داشت.

 

سفر با کشتی هایی که به انواع و اقسام وسایل تفریحی و رفاهی مجهز هستند و دریاها را با قدرت بخار و علم دریانوردی و جغرافیا طی می کنند و مسافران را سالم به مقصد می رسانند، دیدن تلفن وسیله ای که صدا را منتقل می کند، صنعت چاپ و نشر کتاب و روزنامه ها و ... اولین و ظاهری ترین سطح زندگی غربی بود که در نظر آنها جلوه گر شد و تمایل آنها را به استفاده  و داشتن چنین امکاناتی بر انگیخت.

 

منبع: روایت تفکر، تاریخ و تمدن از آغاز تا کنون، جلد چهارم: این عصر قرمز است: از مدرنیته تا جنگ جهانی دوم، دفتر نشر معارف، چاپ دوم، 1391، ص 149

 

کلمات کلیدی: اسرافیل، غرب، غرب شناسی، غرب زدگی، غرب محوری، ظهور روشن فکری در ایران، روش فکری چیست؟، روشن فکر کیست؟، روشن فکری، مستفرنگ، پوشش غربی، غرب گرایی، انگلستان، فرانسه، زندگی در غرب، علم و تمدن غربی، دانشجویان ایرانی در اروپا و امریکا، غربی شدن ایران، غربی کردن ایران، منورالفکر، متفکران و اندیشمندان غربی، سبک زندگی غربی، کاباره و سینما، دانشگاه های اروپا و امریکا و غرب، سکس و پورنوگرافی در امریکا و اروپا، open minded

، Intellectuals in Iran، Intellectuals

 

(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع و لینک مستقیم مجاز است)