غرب شناسی امریکا شناسی: تاریخ و تمدن امریکا: بررسی نظام اجتماعی امریکا (قسمت چهارم)

غرب شناسی

امریکا شناسی: تاریخ و تمدن امریکا: بررسی نظام اجتماعی امریکا (قسمت چهارم)

 

 

در دو قرن اخیر، امریکا معنا و واژه آزادی را از ردیف فرد به ردیف ملی که در آن امریکا به عنوان یک شخصیت محسوب می شود، بسط داده است. امروز امریکا بزرگترین و تنها امپراتوری باقی مانده به صورت نظام ملت- دولت است. از قدیم، روسیه و امریکا در اعمال قدرت از طریق تصرف و بلعیدن کشورهای همجوار خودمشترک بودند؛ با این تفاوت که روس ها با تصرف کشورهای آسیای مرکزی در دوره پتر کبیر و لنین، کمتر به همبستگی با روسیه و ملت سازی جماهیر شوروی توجه کردند و بهای این اشتباه بزرگ را در انقلاب بلشویک ها و در دوره فروپاشی سیستم کمونیسم پرداختند. بر عکس، امریکایی ها به علل تاریخی و فرهنگی، در الحاق سرزمین های همجوار تا امروز ظاهرا موفق شده اند و این یکی از ویژگی های نظام امریکاست.

 

تمدن امریکا و اروپا هر دو به تمدن کلی غرب تعلق دارد ولی تفاوت تمدن امریکا با اروپا، در ابن بود که امریکایی ها بر عکس اروپایی ها- که به وسیله فعالیت های فرامرزی، دیوان سالاری و تصرف نظامی، سلطه خود را مستقر می کردند- با دو منشور ذکر شده در جذب و ادغام فرهنگی مستعمره های خود کوشیدند و هر جا که دسترسی مستقیم وجود نداشت، (به خصوص پس از جنگ جهانی دوم) نه تنها با سیاست جهانی نظامی و اقتصادی خود بلکه با نفوذ و تهاجم فرهنگی، سعی کردند ریسمان وابستگی مرکز و حاشیه را محکم تر کنند. امروزه اگرچه از نفوذ اقتصای و مالی امریکا در دنیا کاسته شده، اما به نفوذ صنایع فرهنگی، اطلاعاتی و انگاره سازی آن تا حدود زیادی افزوده شده است. در حالی که امریکا یکپارچگی را در نظام خود تشویق و تقویت کرده و لازم می داند، ولی در صحنه جهانی، تک گرایی، پراکندگی و ملی گرایی سایر ملت ها و کشورها از جمله اعراب، امریکای لاتین، آسیا و افریقا را تایید و حمایت می کند.

 

همان قدر که شناخت امریکا از تمدن خود و دیگران مخدوش است، شناخت دیگران نیز از امریکا، تمدن، تاریخ و جامعه آن اغلب نادرست، ناقص و با اشتباه های فراوانی همراه است. تعجب ندارد که گفتگو، جروبحث و ادعای امریکایی ها و دیگر مردم دنیا بیشتر در رد و صحت فرضیه های زیر جمع شده است:

 

• امریکا خود خواه و از خود راضی است
• امریکا ثروتمند و هیجان آور است
• امریکا سرزمین آزادی است
• امریکا یک امپراتوری سلطه گرا و چند چهره است
• امریکا درباره بقیه دنیا ساده اندیش و از آن بی خبر است
• امریکا سرزمین فرصت هاست
• امریکا دموکراسی و حق را از آن خود می داند
• امریکا، آینده است
• امریکا به دنبال خود است، نه دیگران
• همه چیز در امریکا وجود دارد.

 

در مورد امریکا عقاید فراوان است و یک فهرست بلند و طولانی را تشکیل می دهد. در کلمات توماس جفرسون، سومین رئیس جمهور آن کشور و یکی از مولفان قانون اساسی، مردم امریکا به دنبال زندگی، آزادی و خوشبختب حرکت می کنند.

 

جان اشتاین بک نویسنده امریکایی، کشور خود را متناقض، ظالم، کله شق، ولی زیبا می خواند و الکس دوتوکویل فرانسوی که از امریکا در دهه 1830م. دیدن کرد، در کتاب خود «دموکراسی در امریکا» امریکا و امریکایی ها را به خود پرستی متهم می کند و ادعا دارد که فقط خارجیان و بیگانگان می توانند امریکا را به حقیقت متوجه و معطوف کنند.

 

مطالعه یک تمدن، بررسی نظام اجتماعی و نظام ارزشی آن است. نظام اجتماعی، در جریان تقابل و آمیختگی افراد با واحد بزرگتری به نام جامعه است. نظام اجتماعی تنها خود ارزش ها نیست، بلکه نظام ارزش های افرادی است که با نشانه ها و معانی مخصوص، با یکدیگر در آمیخته اند. ماهیت تمدن امریکا را باید در چارچوب نظام اجتماعی و ارزش های آن درک و بررسی کرد. ماهیت تمدن معاصر امریکا را می توان در پنج مقوله خلاصه کرد:

 

1. تمدن معاصر امریکا در چارچوب مادیات و مادی گرایی رشد پیدا کرده است. بنابراین بیشتر به دنیا و پدیده های ملموس گرایش دارد تا به معنویت و ابعاد غیر ملموس
2. تمدن معاصر امریکا یک تمدن فن سالارانه، ماشینی و داده ای است که در آن صنعت، اطلاع رسانی، دانش و هنر و معماری در خدمت سرمایه داری قرار دارد.
3. تمدن معاصر امریکا، نتیجه تناقض و تعارض فردیت و فردگرایی از یک سو و خصلت پیروی، تقلید و همنوایی از سوی دیگر است. به عبارت دیگر، آزادی فردی و مفهوم جامعه کثرت گرا با پدیده فرهنگ و جامعه توده ها رنگ آمیزی و ارزش گذاری شده است.
4. تمدن معاصر امریکا به استثنایی بودن امریکا معتقد است، فضیلت خود را در آن جست و جو می کند و این تفکر به صورت مذهب و آئین ملی آن در آمده است.
5. تمدن معاصر امریکا همچنین یک تمدن نظامی و جنگی است.

 

کلمات کلیدی: اسرافیل، امریکا، آزادی در امریکا، ملی گرایی در امریکا، نظام اجتماعی امریکا، حکومت و دولت امریکا، روسیه، اتحاد جماهیر شوروی، کمونیسم، تاریخ و فرهنگ امریکا، ویژگی های فرهنگ و تمدن و جامعه و تاریخ امریکا، اروپا، غرب شناسی، قدرت نظامی امریکا، ارتش امریکا، قدرت هسته ای امریکا، تهاجم فرهنگی امریکا، دموکراسی در امریکا، ریاست جمهوری امریکا، ماهیت تمدن امریکا، فردگرایی و جمع گرایی در امریکا، ارکان تمدن امریکا، مشخصه های فرهنگ و تمدن امریکا، اجزا تمدن، فرهنگ و نظام اجتماعی امریکا، معنویت در امریکا، تکنولوژی و فناوری در امریکا، صنعت در امریکا، کثرت گرایی در امریکا، شاخصه های تمدن معاصر امریکا، آزادی زنان در امریکا، روابط امریکا با اعراب، امریکای لاتین، آسیا و افریقا، نظامی گری امریکا، روابط جنسی در امریکا، آزادی جنسی در امریکا، روابط اجتماعی در امریکا، هویت امریکایی، مولفه های تمدن و فرهنگ و جامعه امریکا، آزادی دین و مذهب در امریکا، سکس در امریکا، آزادی روابط جنسی در امریکا

 

منبع: مولانا، حمید. امریکا شناسی: فراز و فرود یک امپراتوری. موسسه انتشارات امیر کبیر، چاپ دوم، 1390، ص 43

 

(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)