علوم اجتماعی و رودربایستی با عقلانیت
قسمت ششم
تعلیق «حکمت نظری»، منشاء تخریب «حکمت عملی»
از سوی مبلغان کم سواد «علوم سیاسی مدرن» در کشورهای آسیایی و شرقی ادعا می شود که بحث های پیچیده ای در حوزه علوم سیاسی در جریان است که از سوی «دین داران» مغفول مانده و یا مثلا با ادله فلسفی، اثبات شده است که «حقوق بشر» و «دموکراسی» و «آزادی» با مبانی لائیک و غیر الهی، آخرین راه حل جهانی است. حال آنکه چنین چیزی، امروز حتی در متروپُل و سرزمین مادری ارباب هم طرفدار جدی ندارد.
دین و تجدّد
مواجه یهودیت، مسیحیت و اسلام با تجدّد
قسمت اول
دین یهود از آغاز عصر متافیزیک با یونانیت و روح ناسوتی آن آمیخته است، اما تجدّد زدگی پیش از آغاز متافیزیک و تفکر یونانی بر دین یهود عارض شده بود. این دین در چند مرحله تفسیری جدید به خود گرفت و تحت تاثیر افکار غیر دینی قرار داشته است. در طی این مراحل فراماسونری بر ویرانه های اصولی سنتی اندیشه یهودی- یونانی و معماران آزاد مسیحی شکل گرفت. در واقع دراین فراشد اصول کهن یهودیت در اندیشه ی اومانیستی منحل و دگرگون شد.
علوم اجتماعی و رودربایستی با عقلانیت
قسمت پنجم
دموکراسی چُرتکه ای؛ «منافع» به جای «برهان»
« ریچارد رورتی» به ایران هم آمد تا از «لیبرال دموکراسی» دفاع کند. اما وقتی در تهران، پایه های فلسفیِ «دموکراسی» او به چالش کشیده شد، با تعجب پرسیده بود:
« چرا درباره دموکراسی، پرسش های فلسفی می پرسید؟ اصولا نیست که برای اثبات دموکراسی و یا در نقد آن، «برهان عقلی» بیاوریم و بلکه نمی توانیم بیاوریم. تنها راه، آن است که صرفا چرتکه انداخته، به منافع نگریسته و سپس تصمیم بگیریم که «ممکن ترین نظام سیاسی» یا بهترین «نظام سیاسیِ بد»، مثلا «لیبرال دموکراسی» است و همین کافی است!!»
این دقیقا سخنی بود که «ریچارد رورتی» با افتخار به زبان آورد و به عنوان یکی از آخرین نظریه پردازان لیبرال دموکراسی صریحا گفت ما برای دموکراسی و لیبرال دموکراسی، نیازی به هیچ استدلال فلسفی نداریم.
علوم اجتماعی و رودربایستی با عقلانیت
قسمت چهارم
تزلزل بنیادهای علوم انسانی، پس از «هیوم» و «کانت»
به همین سیاق، بنیان های فلسفی «اخلاق» نیز متزلزل شد، چه رسد به بنیان های فلسفی مکاتب اقتصادی که با قاطعیت بیشتری انکار شده است؛ زیرا آنگاه که باب حکمت نظری، مسدود و یا رابطه آن با حکمت عملی، گسسته شد، دیگر امکان استدلال و برهان «له و علیه» هیچ گزاره مبنایی و پایه ای وجود ندارد.
علوم اجتماعی و رودربایستی با عقلانیت
قسمت سوم
تفکیک «باید» از «هست»، قطع ریشه «حقوق بشر»
جدایی «باید» از «هست» بدین معنی است که شما در حوزه علوم سیاسی، اقتصاد و حقوق بشر، دیگر نه می توانید استدلال فلسفی کنید، نه استدلال «هستی شناختی» و نه «انسان شناختی»، هیچ یک دیگر امکان نخواهد داشت؛ زیرا یک مانع معرفت شناختی غیر قابل عبور میان «هست» و «باید» تعبیه شد که این، حمله ای بسیار خطرناک به بنیاد های فلسفی «سیاست، حقوق و اخلاق» بود. شاید کمتر کسی ابتدا متوجه ضربه بزرگی شد که از ناحیه «اپیستمولوژی» «کانت»، به «حقوق و اخلاق» وارد گشته بود، اما اصولا همه شقوق هر حکمت عملی و هر نوع نظام سازی، عملا فاقد مبنای نظری و صرفا مبتنی بر ادعا شد.
مطالب مرتبط:
تعریف «قدرت و مشروعیت» مسبوق به تعریف «حق»
تبیین «حقوق» بدون تبیین «آدم و عالم» محال است
بقیه متن در «ادامه مطلب»
(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)
علوم اجتماعی و رودربایستی با عقلانیت
قسمت دوم
تبیین «حقوق»، بدون تبیین «آدم و عالم» محال است
در قرن 20، هرچه جلوتر آمده ایم، علوم سیاسی، فاصله بیشتری از حوزه استدلال های «فلسفی نظری» گرفت تا عاقبت، جدایی ها علنی شد و به آغوش پراگماتیزم صِرف و منفعت گرایی چرتکه اندازانه افتاد، با این استدلال که عجالتا مشکل ملموس این لحظه خود را باید حل کرد و درست و نادرستش به ما مربوط نیست. در عرصه قدرت، سیاست و به ویژه روابط بین الملل، «عمل زدگی» بر «فلسفه» غلبه کرده است.
مطالب مرتبط:
علوم اجتماعی و رودربایستی با عقلانیت: قسمت اول: تعریف «قدرت و مشروعیت»، مسبوق به تعریف «حقّ»
بقیه متن در «ادامه مطلب»
(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)
علوم اجتماعی و رودربایستی با عقلانیت
قسمت اول
تعریف «قدرت و مشروعیت»، مسبوق به تعریف «حقّ»
در این فرصت می کوشیم ابتدا به آنچه در متون کلاسیک، ناظر به یکی از پایه های اصلی علم سیاست، یعنی تعریف «حقّ» آمده اشاره کنم، زیرا حتی تعریف «قدرت» نیز مسبوق به تعریف «حقّ» است. وقتی از قدرت و حدود آن، از مشروعیت قدرت و منشا آن، سخن می گویید عملا و نظرا قابل ارجاع و بلکه لازم الارجاع به مفهوم «حقّ» و تعریف «منشا حقّ» است.
بقیه متن در «ادامه مطلب»
(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)
جایگاه انسان در فلسفه اسلامی و فلسفه غرب
(قسمت دوم)
بدین ترتیب تحت تاثیر این نظریات، یعنی فروید از یک طرف، داروین هم از آن طرف و گالیله و کپلر از طرف دیگر، بشر بسیار منحط شد. بشری که علت غایی خلقت بود تبدیل به حیوان شد و در ردیف گونه ای از حیوانات قرار گرفت و در معرض معرفت علمی مغرب زمین، انسان بسیار کوچک شد.
اما این تمام مطلب نبود. از طرف دیگر فیلسوفان هم در صحنه بودند و دیدند که این وضعیت خوبی نیست و انسان خیلی کوچک شده است و سعی کردند برای انسان اعاده حیثیت نمایند. فیلسوفان اگزیستانسیالیست از جمله ژان پل سارتر نظر دادند که گرچه عالم هدفی ندارد و جهان غایتی ندارد و هیچ در هیچ است، اما در این وادی وحشتناک و تاریکی هستی، انسان یگانه موجودی است که نور می دهد و به عالم معنا می دهد.
بقیه متن در «ادامه مطلب»
(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)
جایگاه انسان در فلسفه اسلامی و فلسفه غرب
(قسمت اول)
با پیدایش تئوری های علمی و نظریات دانشمندانی چون گالیله و کپلر مرکزیت زمین به افسانه تبدیل شد. زمین مرکز نیست، بنابراین انسان هم در مرکز عالم زندگی نمی کند و اشرف موجودات هم نیست. هر اندازه انسان در نحله های فکری گذشته بزرگ تلقی می شد، بعد از پیدایش این نوع تفکر، انسان کوچک و کوچک تر شد. یعنی انسان موجود ضعیفی شد که در یک کره بسیار ضعیف و ناتوان در جوّ لایتناهی دارد می چرخد و این فرضیه علمی در مسئله فضا و جو و هیئت بود البته باید توجه داشت که این نظریات در تاریخ معرفت اثر فراوانی داشته است.
سیر مطالعاتی پیشنهادی:
مطالب پیشنهادی:
غرب شناسی: نگاه انسان مدرن به عالم
زادگاه فلسفه در اندیشه شیخ شهاب الدین سهروردی (شیخ اشراق)
آیا وظیفه فلسفه پاسخگویی به نیازهای امروز بشر نیست؟
فلسفه اسلامی: ابن سینا و ارسطو
بقیه متن در «ادام مطلب»
(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)
معنای فلسفه چیست؟
یکی از شرایط فیلسوف بودن این است که انسان خود را از جریان امور بیرون بکشد و از بیرون به امور نگاه کند. هیچ انسانی فیلسوف نمی شود مگر اینکه از بیرون به امور نگاه کند. نگاه از درون، فلسفی نیست. مادامی که انسان نتواند از خودش خارج شود و از بیرون به امور نگاه کند، فیلسوف نیست و هم فیلسوفان اسلامی و هم فیلسوفان غربی این قدرت را داشته اند. فیلسوف بودن این است که فیلسوف بتواند از خودش فاصله بگیرد، خودش را اُبژه قرار دهد و خود را مطالعه کند و امور را از بیرن نگاه و بررسی کند.
بقیه متن در «ادامه مطلب»
(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)
مطالب پیشنهادی:
فلسفه اسلامی: ارسطو و ابن سینا
