غرب شناسی: آمریکا شناسی: فراز و فرود قدرت در امریکا: انعکاس بحران اقتصادی در آمریکا: قسمت دوم

آمریکا شناسی

فراز و فرود قدرت در امریکا

انعکاس بحران اقتصادی در آمریکا

قسمت دوم

 

در دهه 1990م. وقتی اقتصاد ژاپن در رکودی عمیق فرورفت، آن کشور مجبور شد بیست و یک بانک سرمایه گذار خود را به چهار واحد تقلیل دهد. امروز سیستم بانکی و مالی آمریکا مانند ژاپنی ها در حال استحاله است. به دنبال ورشکستگی های اخیر امریکا، بانک ها و موسسه های مالی وال استریت حدود یک تریلیون دلار خسارت دیده است، ولی صدمه اصلی را مردم امریکا دیده اند.

 

با سقوط قیمت ارزش مسکن و خانه، شهروندان امریکا حدود 4 تا 5 تریلیون دلار ضرر کردند. سه دهه قبل، صاحبان مسکن در امریکا  70 درصد از دارایی خانه های خود سود داشتند، ولی این رقم در سال 2008 به 30 تا 40 درصد رسید. بر اساس آمار روزنامه واشنگتن پست (8 اکتبر 2008م.) شهروندان امریکا در نتیجه ورشکستگی بانک ها و بنگاه های مالی، 2 تریلیون دلار پس انداز و بازنشستگی را- که تنها رقم ثروت آنها به شمار می رود- از دست داده اند.

 

جریان بی حد و اندازه خصوصی کردن اقتصاد، به ویژه امور خدماتی و رفاهی- که از زمان ریاست جمهوری رونالد ریگان در دهه 1980م. ادامه پیدا کرد- و  فقدان نظارت دقیق دولت بر امور بانکی و مالی، یکی از دلایل اساسی این ریخت و پاش های امروزی در امریکاست. امریکا که همیشه از خصوصی کردن و دخالت نکردن در امور مالی صحبت کرده است، امروز با دولتی و ملی کردن بانک ها و موسسه های بزرگ مالی و با اختصاص 700 میلیارد دلار پول از بیت المال مردم و مالیات دهندگان و شهروندان امریکایی، به نجات بانک ها و بنگاه های ورشکسته می رود. هیچ کس، حتی خود کنگره، دولت امریکا و وال استریت، مطمئن نیست که این بسته کمک مالی چند صد میلیارد دلاری، از رکود اقتصادی عمیق امریکا جلوگیری کند.

 

دولتی و ملی کردن موسسه های ورشکسته- که همیشه از دیدگاه امریکا یک اقدام سوسیالیستی بود- اکنون تناقض الگوی کاپیتالیسم و سرمایه داری امریکا را نشان می دهد. ولی این اولین باری نیست که دولت و خزانه داری امریکا با بخشش ویژه بیت المال ملت به نجات سرمایه داران و موسسه های کلان امریکا می رود. چند دهه قبل دولت امریکا با دادن میلیاردها دلار کمک بلاعوض، به نجات بانک های ورشکسته خصوصی (سپرده و پس انداز) رفت و در یک مورد با اهدا و بخشش میلیاردها دلار کمپانی بزرگ خودرو سازی کرایسلر را از ورشکستگی نجات داد.

 

یک انتقاد بزرگ به تصمیم کمک 700 میلیارد دلاری دولت امریکا- که در طول تاریخ جمهوری این کشور بی سابقه بوده- این است که کمک و همکاری دولت متوجه شرکت ها و سهامداران است، نه شهروندان و افرادی که توانایی پرداخت رهن خانه خود را نداشته و یا در جریان اخیر ورشکستگی، تمام دارایی و پس انداز بازنشستگی آنها بر باد رفته است. بحران اقتصادی امروز امریکا در مقایسه با بحران بزرگ اقتصادی دهه 1930م.- که دنیا را نیز فرا گرفت- تنها مالی و بانکی نیست، بلکه ابعاد سیاسی، نظامی و اجتماعی نیز دارد.

 

مطالب مرتبط:

امریکا شناسی: بحران اقتصادی در آمریکا قسمت اول

 

پروفسور حمید مولانا: امریکا شناسی: فراز و فرود یک امپراتوری

 

(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)