کشتار فلسطینیان در سپتامبر سیاه 1

کشتار فلسطینیان در سپتامبر سیاه

26 شهریور 1349/ 17 سپتامبر 1970

 

پس از پیروزی فلسطینی ها در نبرد کرامه (مارس 1968م.) و رونق کار مقاومت فلسطین، از پاییز همان سال شهر عمان پایتخت اردن به تدریج شکل فلسطینی به خود گرفت. در این شهر نیم میلیون نفری که اکثریت آن را اردنی های فلسطینی الاصل تشکیل می دادند، متجاوز از 6000 چریک فلسطینی سازمان فتح با اسلحه و تجهیزات نظامی در حال رفت و آمد بودند و به تدریج این احساس را به وجود آورد که دولتی در داخل دولت اردن تشکیل شده که حاضر به هماهنگی با آن نیست.

 

از طرفی دیگر روابط دوستانه چریکهای فلسطینی با سلیمان نابلسی نخست وزیر پیشین اردن که در راس یک گروه ترقی خواه خواستار آزادی های سیاسی بیشتری در کشور بود، بیش از پیش رژیم سلطنتی اردن را نگران کرده بود. سال 1969م. اسرائیل شاهد گسترش بی سابقه عملیات چریکی بود که گاهی به شش اقدام در روز که معمولا از داخل خاک اردن شروع می شد می رسید و بنابراین عملیات انتقامی رژیم صهیونیستی نیز متوجه اردن بود، تا آنجا که سرتاسر مرز غربی اردن در معرض تاخت و تاز نیروهای صهیونیستی قرار داشت و در بعضی از این عملیات انتقامی که از زمین و هوا صورت می گرفت، صهیونیست ها از بمب های «ناپالم» استفاده می کردند.

 

پس از جنگ شش روزه سال 1967م. ملک حسین همانند برخی دیگر از روسای کشورهای عرب، از جمله جمال عبدالناصر؛ رهبر مصر، به سوی پذیرش قطعنامه 242، شورای امنیت متمایل شد. بر اساس قطعنامه مذکور، شورا اشغال سرزمین های عربی از طریق جنگ را نپذیرفت و خواستار برقراری صلحی عادلانه و پایدار در منطقه شد که در آن کلیه کشورها دارای حق حیات در یک محیط امن باشند. برای تحقق چنین اصلی، شورای امنیت از اسرائیل خواست تا نسبت به خروج نیروهایش از سرزمین های اشغالی که در جنگ شش روزه به تصرف در آورده بود، اقدام نماید و از طرفین درگیر نیز خواست که به حالت جنگ میان یکدیگر پایان بخشند. اما چریک های فلسطینی معتقد بودند که راه حل مسالمت آمیز به جایی نخواهد رسید و این تضاد موجود بین دنیای عرب و موجودیت صهیونیستی دیر یا زود به صورت نبرد مسلحانه بروز خواهد کرد.

 

در این میان، شاه حسین در سخنرانی 10 آوریل 1969م. طرح 10 ماده ای خود را که در واقع شکل گسترش یافته قطعنامه 242 بود، ارائه داد. این طرح که در زمینه کشتیرانی خلیج عقبه و کانال سوئز امتیازی بیشتر از قطعنامه 242 شورای امنیت به اسرائیل داده بود، با عکس العمل شدید فلسطینی ها مواجه شد. در اول سپتامبر 1970م. خودروی شاه حسین در مسیر فرودگاه عمان گلوله باران شد، ولی وی از معرکه جان سالم به در برد. در تاریخ 4 سپتامبر، توپخانه ارتش اردن، مقر کمیته مرکزی سازمان آزادی بخش فلسطین (ساف) را در حالی که جلسه رهبران فلسطینی در آن منعقد بود، به آتش بست. در تاریخ 6 سپتامبر، گروهی از عناصر جبهه خلق برای آزادی فلسطین تحت فرماندهی «ودیع حداد» به ربودن چهار هواپیمای مسافربری اقدام کردند. در روز 9 سپتامبر نیز یک هواپیمای دی.سی 10 متعلق به شرکت انگلیسی بی.او.ای.سی که از بحرین برخاسته بود به صحرای زرقاء برده شد. در روز 14 سپتامبر شهرهای شمالی اردن یعنی اربد، لسلط، زرقاء و جرش عملا توسط چریک های فلسطینی اداره می شد و جبهه خلق برای آزادی فلسطین در شهر اربد شوراهایی را به سبک کشورهای سوسیالیستی دائر کرده بود.

 

اسرافیل