سرباز عقل

مطالبی درباره فلسفه و جامعه شناسی | غرب شناسی | شرق شناسی | اسلام و ایران | رسانه و تکنولوژی | سیر مطالعاتی

سرباز عقل

مطالبی درباره فلسفه و جامعه شناسی | غرب شناسی | شرق شناسی | اسلام و ایران | رسانه و تکنولوژی | سیر مطالعاتی

مشخصات بلاگ
سرباز عقل

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ»
«إِنَّ اللَّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَومٍ حَتّىٰ یُغَیِّروا ما بِأَنفُسِهِم»
خداوند سرنوشت هیچ قومی را تغییر نمی‌دهد مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است تغییر دهند. (قرآن کریم. سوره مبارکه رعد آیه 11)

۱۵ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «تجدّد» ثبت شده است

تکنولوژی و تغییر

.

تکنولوژی و تغییر.

.

سرباز عقل: تکنولوژی یک فرمانده تسلیم ناپذیر و هدایت کننده انعطاف ناپذیری است که تمام مفاهیم و اندوخته های ذهنی را دگرگون می سازد. برای واژه هایی نظیر «آزادی»، «حقیقت»، «شعور»، «واقعیت»، «خرد»، «حافظه» و «تاریخ» مفاهیمی تازه می سازد و از این طریق راه به دنیای درون ما باز می کند. این تکنیک دگرگون ساز، حتی وقت خود را صرف آن نمی کند که این تغییرات را به آگاهی و اطلاع ما برساند و ما نیز فرصت آن را نخواهیم داشت در جریان این وقایع قرار گیریم و خود را به موقع از آن آگاه سازیم.

.

منبع: پستمن، نیل. تکنوپولی. ترجمه صادق طباطبایی. انتشارات اطلاعات. چاپ هفتم 1390 ص 28

  • سرباز عقل

ملاحظاتی در باب تکنیک

.

.تکنیک

.

سرباز عقل: خطر این است که ما از وجهه نظر تکنیک به همه چیز نگاه می کنیم و عالم و آدم در نظرمان به عنوان انرژی و منبع انرژی جلوه می کند. تکنیک یک امر عارضی در زندگی دوران تجدد نیست و حتی اگر وسیله هم باشد بشر را به دنبال خود می کشد. حتی خواست و اراده بشر هم به حکم تکنیک تعین پیدا می کند.

.

ما نمی توانیم از توسعه تکنیک رو بگردانیم و علم تکنولوژیک را رها کنیم، بلکه برای رسیدن به درجات عالی علم لازم است که از علم زدگی و تکنیک زدگی رها شویم. یعنی کسانی که چاره همه کارها و درمان تمام دردهای خود را در تکنیک می جویند و تمام امید خود را به آن بسته اند راه به جایی نمی برند. بشر هنوز نسبت خود را با تکنیک نمی داند و نمی شناسد. تکنیک ماشین نیست، بلکه تلقی تمام موجودات به عنوان خزانه نیرو و ماده تصرف است. محاسبات این خزانه اکنون با ماشین های پیچیده الکترونیک صورت می گیرد.

.

می گویند تکنیک کارها را بسیار آسان کرده است. این درست است، اما درست تر این بود که می گفتند کارها همه کار تکنیک است. حتی اراده دانستن و روح علمی نیز که از آن به عنوان ضامن پیشرفت علم یاد می شود دیگر ناظر به دانش نظری محض نیست بلکه وجه و جلوه نظری روح تکنیک است. یعنی علم جدید اگر چه در ظاهر نسبت به تکنولوژی تقدم دارد، در حقیقت مسبوق به آن است.

.

ما نمی توانیم تکنیک را به هر صورت که بخواهیم در آوریم یا آن را کوچک و بزرگ کنیم، مگر اینکه انقلابی در تفکر و در ما و در جهان پدید آید.

.

بقیه متن در «ادامه مطلب»

(کپی برداری از «سرباز عقل» فقط با ذکر منبع مجاز است)

 

  • سرباز عقل

 

غرب| غرب شناسی| عالم تجدد و بحران تفکر غربی| سرباز عقل: غرب با تفکری که در آن بشر به صورت موجودی صاحب علم و اراده و قدرت ظاهر شد و می بایست همه چیز را در تصرف و تملک خود در آورد، پدید آمد. در این طریق احراز قدرت، حوادث مهمی مثل اصلاح دینی و مواجهه به سنن و رسوم و رجوع به علم و تقدس زدایی و بسیاری چیزهای دیگر پیش آمد، ولی اینها حوادث پراکنده و بی ارتباطی نبود که اتفاقا با هم جمع شود یا یکی در پی دیگری بیاید و تاریخ غرب را قوام دهد بلکه هر یک با دیگری تناسب داشت و مظهر تاریخ جدیدی بود که تجدد خوانده شد.

.

بحرانی که در عالم کنونی وجود دارد بحران تفکر غربی است. در این تفکر بشر به جایی رسیده است که دیگر هیچ امید و پناهی بیرون از خود ندارد. لازمه این وضع تفوق قدرت اراده و اراده به سوی قدرت است. اما این قوت و قدرت هر چه باشد، قوت و قدرت محال است و مآلا در طریق نابودی و ویرانی  نیست سازی قرار می گیرد. آن مرد بزرگ دانمارکی قرن نوزدهم از این معنا خبر داشت که می گفت بی خدا بودن، بی خود بودن است. این وضع نمی تواند ادامه یابد. بشر اکنون در معرض خطری بزرگ قرار گرفته است و اگر نتواند راه تازه ای بیابد نابود می شود. درمان هایی که معمولا برای مشکلات ذکر می شود عین بیماری است. وضع نیست انگاری را با صورتی از نیست انگاری نمی توان دفع کرد. باید در جوهر نیست انگاری تفکر کرد تا مقدمات گذشت از آن فراهم آید.

.

 

  • سرباز عقل

 

.

غرب | غرب شناسی | تبادل و تهاجم فرهنگی| سرباز عقل: ... داعیه این است که تهاجم فرهنگی از صفات و آثار دوره جدید و تاریخ متجدّد است و پیش از این هرگز در هیچ جا سابقه نداشته است. برای این که این حکم عجیب به نظر نرسد، توضیح می دهم که اولاً تهاجم فرهنگی را با انتقال و نشر و تبادل و بسط و تبدل فرهنگی نباید اشتباه کرد. ثانیاً در مفهوم تهاجم فرهنگی که در سال های اخیر مصطلح شده است، قصد استیلا و به طور کلی غرض سیاسی مأخوذ است...

.

در طرح تاریخیِ غربی شدن عالم، مطلب صرفا این نبوده است که فرهنگ های غیر غربی جای خود را به فرهنگ غربی بدهند، بلکه مسئله این بوده است که هر جا و هر قوم که غربی نشود، ناچیز است و این ناچیز، چه در صورتِ ظاهر و سیمای بشر و چه به صورت اشیا یافت شود، جز این قابلیت ندارد که به تملک و تصرف غرب درآید. پس قضیه غرب این نیست که گروهی سوداگر حرص متجاوز در جایی پیدا شده اند و علم و عقل را وسیله تسلط و استیلای خود قرار داده اند. غرب عین این علم و عقل است و در نظر او یک عالم بیشتر وجود ندارد. یعنی غیرت غربی به وجود غیر و مغایر مجال نمی دهد؛ هر چه هست یا باید غربی بشود یا از میان برود.

.

... تهاجم فرهنگی مرحله ای از تاریخ غرب است که در آن از یک سو آرزوی تحقق رویا و سودای جهان یگانة غربی در سرها پرورده می شود و از سوی دیگر چشم ها به پشت پاها دوخته شده و کمتر کسی به افق مقابل می نگرد، و اگر به افق بنگرد تیرگی آن وجودش را از وحشت پر می کند. این عالم را دیگر حتی شاید نتوان عالم غربی خواند. در عالم غربی بشر دائر مدار همه چیز بود، اما در این عالم نمی دانیم چه بر سر بشر آمده و جایگاه او کجاست.

.

  • سرباز عقل

.   

نام کتاب: اسلام و تجدد

نوبت چاپ: چهارم

تعداد صفحات: 399

پدید آورنده: مهدی نصیری

نوع کتاب: تالیف

زبان: فارسی

ناشر: کتاب صبح

تیراژ: 2000

محل نشر: تهران

سال نشر: 1387

شابک: 8-01-6698-964

از مجموعه آثار غرب شناسی- 2

 

  • سرباز عقل