ایران و امریکا: تاریخچه روابط ایران و امریکا 2: دوره حضور نامحسوس امریکا در ایران
ایران و امریکا
تاریخچه روابط ایران و امریکا 2
دوره حضور نامحسوس امریکا در ایران
دوره اول روابط ایران و امریکا که از آغاز رسمی شدن روابط میان دو کشور تا کودتای 28 مرداد را شامل می شود، اگرچه دارای روند کاملا یکنواختی نمی باشد، ولی دارای مشخصه های کمابیش مشترکی است. در این دوره، برقراری رابطه سیاسی میان ایالات متحده امریکا و ایران بدان دلیل صورت گرفت که ایرانیان اساسا امریکا را به عنوان کشوری به راستی عاری از اهداف استعماری می پنداشتند.
در واقع، در این دوره از یک سو، ایران تحت تاثیر رقابت دو ابر قدرت دیگر، یعنی روسیه و انگلستان قرار داشت و از سویی دیگر، ایران خارج از حوزه علایق سیاسی امریکا قرار گرفته بود و دو ابرقدرت دیگر هم مجالی برای حضور جدی امریکا در ایران قائل نمی شدند؛ خود امریکاییان نیز بر اساس آموزه مونروئه (دکترین مونروئه) علاقه ای به سیاست های ماورا بحار نشان نمی داد.
این عوامل در مجموع موجب شده بود در عین اینکه ایران و امریکا دارای روابط سطح پایینی بودند، ایرانیان اعتماد بیشتری به امریکاییان داشته باشند و همین موجب گردید که ایرانیان نسبت به جلب همکاری بیشتر امریکاییان اقبال بیشتری نشان دهند. در این دوره، مطرح نبودن منافع امریکا در ایران به صورت یک امتیاز سیاسی برای ایالات متحده امریکا درآمد. به همین دلیل، ایران در سال 1911م. خواستار اعزام مستشاران امریکایی به کشور خود شد تا اوضاع مالی خود را سرو سامان دهد.
جدی ترین تماس های ایران و امریکا در طول سال های جنگ جهانی دوم صورت گرفت و حضور نیروهای امریکایی در ایران، اولین نشانه برخورد فرهنگ های دو کشور را نشان داد. با وجود این، امریکاییان تا پیش از بحران آذربایجان ایران، نقش فعالی در مسائل ایران نداشتند که این موضوع نیز به دلیل موقعیت جهانی امریکا و دیگر ابرقدرت های رقیب بود. اما در آن شرایط، پشتیبانی ایالات متحده امریکا از ایران و خروج نیروهای شوروی (سابق) از شمال غرب ایران، اعتماد مردم ایران را به امریکاییان بیشتر کرد. بنابراین در دوره اول، امریکا سیاست مشخصی در قبال ایران نداشت و تنها در اواخر این دوره، امریکا حضوری جدی تر در ایران پیدا کرد که این حضور با اخراج اتحاد جماهیر شوروی (سابق) از ایران محقق گردید.
اسرافیل: ایران و امریکا: گذشته، حال و آینده: مقصود رنجبر