غرب شناسی: امریکا شناسی: فراز و فرود قدرت امریکا: طمع و مسئله انرژی در امریکا (قسمت دوم)

غرب شناسی

امریکا شناسی

فراز و فرود قدرت امریکا

طمع و مسئله انرژی در امریکا

(قسمت دوم)

 

سال 1929م. دقیقا چند سال قبل از بحران بزرگ اقتصادی امریکا که مردم این کشور را به بیکاری و گرسنگی کشاند، ایالات متحده امریکا دو سوم تمام خودروهای دنیا را در دست داشت. سال 1950م. چند سال پس از پایان جنگ جهانی دوم، امریکایی ها در مجموع بیش از یک سوم تولیدات و مصرف نفت دنیا را به خود اختصاص داده بودند و مواد نفتی، بزرگترین رقم بازرگانی در اقتصاد امریکا به شمار می رفت.

 

امروز امریکا یک چهارم یا 25 درصد انرژی کل دنیا را مصرف می کند، در حالی که فقط مالک 5 درصد منابع انرژی جهان است. امریکایی ها به طور متوسط دو برابر اروپا و ژاپن انرژی مصرف می کنند و استفاده یک فرد امریکایی از انرژی و محصول نفت ده برابر افراد دیگر در دنیاست.

 

از 520 میلیون خودروی سواری در دنیا 200 میلیون آنها متعلق به امریکایی هاست (البته این رقم اکنون بیشتر است چرا که این کتاب یعنی امریکا شناسی: فراز و فرود یک امپراتوری، نزدیک به هشت سال پیش نگاشته شده است و آمارهای آن متعلق به هشت سال پیش امریکاست. «اسرافیل مهدوی») و افزایش تعداد خودرو ها در امریکا پنج برابر افزایش  سالیانه کل جمعیت دنیاست.

 

جامعه امریکا در حقیقت یک جامعه ماشینی است و تعجب اینجاست که این روش با تبلیغات بازاریابی، مصرف گرایی و جهالت مصرف کنندگان در بسیاری موارد، از سوی دیگران تقلید می شود. بیهوده نیست که هنری کیسینجر وزیر اسبق خارجه امریکا و یکی از بازیگران جنگ سرد، رسما اعلام کرد:

 

«هر کس که کنترل انرژی را در دست دارد کنترل ملت ها را در دست دارد»

 

تولیدات داخلی نفت امریکا در دهه 1970م. روند نزولی را طی کرده است و امریکا با تکیه بر قدرت نظامی خود کوشیده است منابع نفت خاورمیانه را که تا سال 2020م. دو سوم ذخائر دنیا را تشکیل می دهد، در بالاترین حد ممکن در کنترل خود در آورد. توجه کنید که صیانت امپراتوری هلند در قرن هفدهم و هجدهم بر مبنای تسلط و مالکیت آن کشور بر قدرت آب، باد و روغن حیوانی موجود دنیا بود.

 

امپراتوری انگلیس تا جنگ جهانی اول بر انرژی تولید شده از معادن زغال تکیه کرد و آنگاه که این منایع طبیعی کفایت نگه داری 6000 کشتی تجاری و نظامی هلند را نداشت و انگلیسی ها نیز برای جایگزین کردن منابع انرژی خود از زغال به نفت، دیر جنبیدند، هر دو امپراتوری فلج شدند و زیرساخت های آن آسیب دید. به یاد داشته باشید که مدل معروف به تی، خودروی هنری فورد در اوایل قرن بیستم و مدل ماشین دیزل معروف به رودولف آن زمان بر مبنای استفاده از روغن حیوانات و نباتات ساخته شده بود و نه نفت و گاز امروزی.

 

به همان شیوه ای که هنری فورد سرمایه دار معروف امریکایی طمع خود را برای ثروت هر چه بیشتر با خودرو تقویت کرد، هم قطار او جان راکفلر ثروتش را با تاسیس شرکت نفت استاندارد امریکایی به دست آورد. در دو دهه 1930م. و 1940م. از هفت کمپانی بزرگ بین المللی در دنیا پنج واحد آن به امریکا تعلق داشت. در سال گذشته سود خالص کمپانی نفت و انرژی اکسون امریکایی بیش از 37 میلیارد بود که این رقم برای یک کمپانی و موسسه بازرگانی در تاریخ سابقه ندارد.

 

نقل و انتقال و رفت و آمد افراد به جز در شهرهای بسیار بزرگ برای شهروندان امریکایی بدون داشتن خودروی شخصی غیر ممکن است؛ زیرا بیشتر شهرها و تمام نواحی کشاورزی امریکا فاقد یک سیستم نقل و انتقال و ترابری عمومی است. هر اندازه وابستگی امریکایی ها به منابع انرژی و نفت افزایش می یابد، ترس و وحشت آنها به ادامه یک زندگی معمولی در آینده زیاد می شود.

 

جان تامسون رئیس شرکت اکتشافی (نفت) اکسون موبیل امریکا در انتشارات بنگاه خود در سال 2003م. وضعیت تولید و مصرف انرژی و نفت دنیا را چنین توصیف کرد:

 

«ما تخمین می زنیم که تولید گاز و نفت از منابع و تسهیلات موجود، سالیانه به نسبت 4 تا 6 درصد تقلیل می یابد. برای اینکه صنعت انرژی نفت امروزی به نیازهای پیش بینی شده آینده در سال 2015م. پاسخ مثبت بدهد، بخش صنعت نفت باید روزانه برابر 100 میلیون بشکه نفت اضافی تولید کند. بنابراین، ما باید منابع تولید انرژی جدیدی پیدا کنیم که بتواند 80 درصد انرژی تولید امروزی را افزایش دهد»

 

در حال حاضر برای اولین بار فروش خودروهای کمپانی ژاپنی و خارجی در امریکا بیشتر از خودروهای ساخت امریکاست. تابستان 2009م. با رکود اقتصادی در امریکا، کمپانی جنرال موتورز اعلام ورشکستگی کرد و همچنین برای اولین بار در سال 2008م. بود که کمپانی های ژاپنی در فروش خودرو از جنرال موتورز امریکایی جلو افتاد.

 

نویسنده: پروفسور حمید مولانا

 

(کپی برداری از «اسرافیل» فقط با ذکر منبع مجاز است)