سرباز عقل

مطالبی درباره فلسفه و جامعه شناسی | غرب شناسی | شرق شناسی | اسلام و ایران | رسانه و تکنولوژی | سیر مطالعاتی

سرباز عقل

مطالبی درباره فلسفه و جامعه شناسی | غرب شناسی | شرق شناسی | اسلام و ایران | رسانه و تکنولوژی | سیر مطالعاتی

مشخصات بلاگ
سرباز عقل

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ»
«إِنَّ اللَّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَومٍ حَتّىٰ یُغَیِّروا ما بِأَنفُسِهِم»
خداوند سرنوشت هیچ قومی را تغییر نمی‌دهد مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است تغییر دهند. (قرآن کریم. سوره مبارکه رعد آیه 11)

۱۹ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «مدرنیته» ثبت شده است

 تاریخ تجدد در ایران

 

جریان شناسی تاریخی تجدد در ایران و تحولات اروپا در دروان رنسانس: بحث تجدد و واژه های مترادف آن نزدیک به دو قرن است که کم و بیش همچون آهنگی دلنشین- گاه موزون و گاه ناموزون- از گوشه و کنار جامعه ایرانی به گوش می رسد و هرچه عرابه زمان به پیش می رود، نغمه ای جدید بر آن افزوده می شود، بی آنکه لازم باشد تا با نغمه های قبلی تناسب داشته و یا نداشته باشد.

سکه تجدد از بدو ورود به ایران سکه ای رایج شد که برق آن گاه چشم ها را کور و گاه خیره می ساخت. همچنین اسباب و لوازم آن نیز خیلی زود به درون خانه ایرانیان که کمتر چیزی می توانست از حریم دیوارهای بلند آن به داخل نفوذ کند- وارد شد و در کنار سایر چیزها قرار گرفت؛ اما مسئله به همین جا ختم نشد، زیرا تجدد فقط شامل اشیاء و ابزار نبود و عده ای نیز- به حق- مسئله را تنها در حد اشیاء و ابزار ندیدند. حال این ندیدن، گاه از سر شیدایی و افراط در شیفتگی و به قولی «ایدئولوژی» دیدن قضیه بود و گاه نیز به خاطر سطحی نبودن و قشری ندیدن و در عمق مسئله نفوذ کردن بود.

 

مطالب مرتبط:

سیر مطالعاتی غرب شناسی

معنای روشنفکری| روشنفکری چیست؟

جریان شناسی در تاریخ معاصر ایران

رنسانس و نهضت اصلاح دین

تاریخ دوره رنسانس و ظهور غرب مدرن

سیر مطالعاتی تاریخ معاصر و انقلاب اسلامی 2

غرب را درست ندیدن و خود را فراموش کردن

سیر مطالعاتی تاریخ معاصر و انقلاب اسلامی

سیر مطالعاتی تاریخ مشروطه

متجدد کیست؟

  • سرباز عقل

 

معنای روشنفکری| روشنفکری چیست؟: روشنفکری در معنای افواهی و رایج آن، مترادف با داشتن تحصیلات و اطلاعات، خوش فکر بودن یا به اصطلاح «داشتن فکر باز» و نظایر اینهاست، اما اگر به یک بررسی عمیق و تحلیلی- تاریخی بپردازیم، در می یابیم که روشنفکری یک تعریف و معنای تخصصی دارد.

  • سرباز عقل

 اومانیسم و غرب مدرن

 

غرب شناسی: عالم غرب مدرن: مدرنیته، اومانیسم و سکولاریسم: مدرنیته نفس مدبر و جانِ عالم غرب مدرن است. گویی عالم مدرن چونان پیکری است که مدرنیته در مقام نفس مدبر آن را راه می بَرد. مدرنیته مجموعه ای از قابلیت هاست، عالم غرب مدرن است که امکان های مدرنیته را عینیت و فعلیت می بخشد. عالم غرب مدرن، ظهور و تحقق عینی مدرنیته است.

عهد مدرن، عالم سیطره اومانیسم و مدرنیته است. از قرن چهاردهم میلادی که مدرنیته در مقام جان و نفس مدبر، عالم مدرن را تدریجا فعلیت و عینیت و ظهور می بخشد و راه می بَرد، تاریخ غرب وارد آخرین مرحله حیات و بسط خود می گردد.

 

مطالب مرتبط:

نگاه انسان مدرن به عالم

غرب و اومانیسم

مولفه های اجتناب ناپذیر مدرنیته

غرب و جهان در عصر جاهلیت مدرن

سیر مطالعاتی تاریخ غرب

حق قدرت یا قدرت حق: مسئله این است

رنسانس و اومانیسم

سرمایه داری و دولت رفاه

تاثیر اومانیسم و مدرنیسم بر غرب و رنسانس

مسیحیت نیست انگارانه و نیهیلیست غرب

فرهنگ سکولار و اومانیست غرب مدرن

  • سرباز عقل

اومانیسم و غرب

اومانیسم، روح غرب مدرن است. هسته اصلی و مرکزی تعیین کننده مدرنیته، اومانیسم است. مدرنیته، در مقام نفس مدبر عالم مدرن ذاتیاتی دارد که وجه اصلی آن، اومانیسم است.

اومانیسم را در یک بیان تاویلی فشرده و کوتاه می توان به «اصالت نفس اماره» تعبیر کرد.

اومانیسم به معنای آن است که حجاب نفس اماره، بشر غربی جدید (بشر غربی مدرن در صورت نوعی اش) را در بر گرفته است و موجب بُعد مضاعف آن از ولایت الهی گردیده است.

در یک نگاه تاویلی به تاریخ غرب، در می یابیم که سراسر تاریخ غرب، تاریخ غفلت از حق و حقیقت و بُعد از ولایت الهی است. منتها در هر دوره ای، گونه ای از حجاب های باطل موجب گمراهیِ عالم و آدم غربی گردیده است.

 

 

مطالب مرتبط:

اومانیسم: وقتی در غرب «انسان»، خدا می شود

غرب شناسی: غرب و اومانیسم

فرهنگ سکولار و اومانیست غرب مدرن

 

سرباز عقل: تولد غرب مدرن: شهریار زرشناس// اومانیسم، مدرنیته و غرب مدرن

 

 



 

  • سرباز عقل

شکل گیری تمدن اسلامی

 

تمدن اسلامی| تقابل تمدن غرب و تمدن اسلامی| مدرنیته و انقلاب اسلامی: غربی ها غیر از این چیزی را نمی پذیرند. آنها خودشان را در کمال می بینند و ملاک هایشان را مطلق می بینند. تاریخ غرب در ذاتش، خود را کمال بشریت می داند و لذا وقتی می گوید نگاه من به مذهب این است، یعنی نگاه همه باید به مذهب همین باشد و اگر جایی کسی این نگاه را نداشته باشد، عقب مانده از دنیا و زمان معرفی می شود. قدرتی که این حق را برای آنها تعریف می کند، تکنیک است. این ملاک هایی که تاریخ ما با آنها بررسی، مطالعه، تقسیم بندی و ارزش گذاری می شود، متاسفانه از دل تاریخ  وفرهنگ خود ما در نیامده است، بلکه اول این ملاک ها در جای دیگری تدوین شده و برای آن صورت سازی شده است و حالا می خواهند با این ملاک ها و نگاه، به تاریخ ما نگاه کنند.

 

مطالب مرتبط:

بیداری اسلامی| ابعاد تمدنی بیداری اسلامی و تقابل آن با جنگ تمدن ها در غرب

بیداری اسلامی و دموکراسی| سکولاریسم و پایان تاریخ غربی

از بیداری اسلامی تا تمدن اسلامی

بیداری اسلامی و طرح عالم دینی

سیر مطالعاتی انقلاب اسلامی

بیداری اسلامی و تمدن اسلامی در مقابل جنگ تمدن ها و تمدن غرب

افول تمدن غرب: جوهر افول یابنده تمدن غرب

گفت و گوی تمدن ها یا جنگ تمدن ها

جنگ تمدن ها و انقلاب اسلامی| شگل گیری فرهنگ و تمدن اسلامی

آسیب شناسی تمدن غرب و تمدن اسلامی

سیر مطالعاتی تاریخ غرب

سیر مطالعاتی تاریخ اروپا

 

 

 

  • سرباز عقل

 

درباره مدرنیته | شکل گیری دوره مدرن | معنی مدرن: دوره مدرن و مدرنیته از کی و کجا آغاز شده است؟ شاید یک جریان طبیعی، یا انگیزه ی طبیعی، در ذهن ما این است که آنچه را به آخر نزدیک است مدرن بدانیم. ولی در اینجا این سوال پیش می آید که اگر قرن سیزدهم بود و زمان توماس آکوئینی، چرا نمی گفتند که ما مثلا از قرن دهم به بعد وارد دوره مدرن و مدرنیته شده ایم، یعنی قرن یازده، دوازده و سیزده. چرا آن موقع این تلقی از مدرنیته نبود نبود؟

  • سرباز عقل

 

تمدن اسلامی و تمدن غرب | آسیب شناسی تمدن اسلامی و تمدن غرب | مدرنیته و رسانه ها: در مقاله پیش رو تمدن اسلامی و تمدن غربی ضمن مقایسه، آسیب شناسی می شوند. به این معنی که تمدن اسلامی و تمدن غربی نقاط ضعفشان کجاست؟ رسانه ها چگونه به نقطه قوت تمدن غرب تبدیل شده اند؟ و تمدن اسلامی چگونه و با چه ابزاری می تواند به مقابله با تمدن غرب بپردازد و هویت گذشته خود را بازیابد؟ نقش مدرنیته و مواجهه تمدن غرب و تمدن اسلامی با آن چیست؟

 

  • امروز پای رفتن تمدن غربی سست تر و نشاط آن کمتر شده است. اما هنوز شاخ و برگ و ثمر و میوه دارد. هرچند ثمرات آن مثل دو قرن قبل نیست و هرچه می گذرد از نشاط آن کم می شود و دیگر کاملا این مشخص است و جریان پست مدرن هم تاکیدی بر این نکته است. یعنی مدرنیته دیگر آن مطلق بودن و گیرایی و نشاط دوره های قبلی را ندارد.

 

  • اگر بخواهیم از نظر شخصی و داخلی خودمان (تمدن اسلامی) آسیب شناسی کنیم، ما یک آسیب شناسی جدی هم این طرف داریم. کشورهای اسلامی دست کم در دویست سال گذشته، استعمار زده هستند. این خیلی مهم است و مهمترین آسیب شناسی تمدن اسلامی است. این آفت، یعنی استعمار زدگی، به ریشه های این تمدن (تمدن اسلامی) نرسیده است. چرا که ریشه های این تمدن در سنت است و سنت هم به این سادگی ها از جا کنده نمی شود.

  • سرباز عقل

 

تمدن اسلامی و تمدن غرب | جنگ تمدن ها و انقلاب اسلامی| شکل گیری فرهنگ و تمدن اسلامی: ما به عنوان بخشی از تمدن اسلامی که اتفاقا انقلاب اسلامی را هم در کارنامه خود داریم، در حال زندگی کردن با گذشته و عقبه تمدن اسلامی هستیم و در وضعیت فعلی آن زندگی می کنیم. با عنایت به این نکته که ما نمی توانیم ریشه های خودمان را از بستر فرهنگ و تمدن اسلامی ببریم و ساقه خودمان را در بستر فرهنگ و تمدن غربی آبیاری کنیم، می خواهیم بستر مناسب فرهنگ و تمدن اسلامی را احیا کنیم تا ریشه های ما از آن آب بنوشند (نه از تمدن غرب) و دوباره درخت کهن سال تمدن اسلامی پربرگ و بار شود. قبول دارید که ابتدا باید علل خمودگی فعلی فرهنگ و تمدن اسلامی را به طور دقیق آسیب شناسی کنیم ؟

  • سرباز عقل

 

تمدن اسلامی | تمدن غرب و تمدن اسلامی | گفت و گوی تمدن ها یا جنگ تمدن ها: در این قسمت، باید نسبت تمدن اسلامی را با تمدن غربی بسنجیم. قسمت اول، مربوط به خودمان می شود و این قسمت دوم، مربوط به رابطه تمدن اسلامی و غرب است. دو تئوری جنگ تمدن ها و گفت و گوی تمدن ها که از بعضی جهات، به هم شبیه و از بعضی جهات متناقض یکدیگرند، بسترهایی است که می توان نسبت تمدن اسلامی و تمدن غربی را در آنها سنجید. البته باید قبل از هر بحثی، به یک مسئله جواب داد، و آن اینکه ابتدا، باید دید طراحان و وضع کنندگان این دو تئوری، یعنی هانتینگتون از آن سو و آقای خاتمی از این سو، اصلا می پذیرند که در این طرف، تمدنی مساوی تمدن غرب وجود دارد که حالا این دو تمدن بنشینند با هم گفت و گو کنند.

  • سرباز عقل

مدرنیته و نوسازی نظام بردگی

 

شعارها زیبا بود و اعتراض ها به هیئت حاکمه کلیسایی- فئودالی نیز احیانا وارد بود. اعتراض به کلیسا، اعتراض به فئودالیسم، اعتراض به ساختارهای اقتصادی قدیم اروپا، شاید موجه بوده باشد، اما نظام بردگی و نابرابری، هرگز نابود نشد بلکه تجدید و نوسازی و حتی تقویت شد.

  • سرباز عقل